Эртний Египет бол түүхэн дэх хамгийн удаан оршин тогтносон соёл иргэншлийн нэг юм. Хэдийгээр Египетийн төрийн мэдэлд үргэлж байдаггүй ч МЭӨ 4-р мянганы төгсгөлд, Нил мөрний хөндийд нэгдсэн хаант улс үүссэнээс МЭӨ 30 онд Клеопатра нас барах хүртэл нэлээд тасралтгүй үргэлжилсэн байдаг.

Энэ үед Фараон Хуфу Их Пирамидыг барьснаас хойш 2500 орчим жил өнгөрсөн бөгөөд энэ нь Клеопатрагийн хаанчлалаас өнөөдрийн хооронд өнгөрсөн хугацаанаас бага байна.

Эртний үеийн цагийн хуваарийг энд харуулав. Египет, хаант улс, хаант улс, угсаатнууд нь энэ соёл иргэншил хэрхэн ийм олон зууны турш оршин тогтнож байсныг ойлгоход тусална.

Ханатын өмнөх үе (МЭӨ 5000-3000 он)

Хэдийгээр бид Зарим судлаачид Египетийн өмнөх үе гэж нэрлэх дуртай энэ үеийн тодорхой хугацаа байхгүй тул түүний зарим чухал үеийг ойролцоогоор онцолж болно:

МЭӨ 4000 – Хагас нүүдэлчин ард түмэн улам хуурайшиж байсан Сахарын цөл, Нил мөрний хөндийд суурьшсан.

МЭӨ 3700 – Нил мөрөнд анх суурьшсан хүмүүс Дельта нь одоо Тел-эль-Фарха гэгддэг газраас олддог.

МЭӨ 3500 – Түүхэн дэх анхны амьтны хүрээлэнг Дээд Египетийн Хиераконполис хотод байгуулжээ.

3150 МЭӨ – Нармер хаан Дээд ба Доод Египетийн хоёр хаант улсыг нэгтгэв.

МЭӨ 3140 – Нармер Египетийн хаант улсыг Нубиа болгон өргөжүүлэв.А-бүлэг гэгддэг эртний оршин суугчдыг устгасан.

Тинитийн үе (ойролцоогоор МЭӨ 3000-2675 он)

Эхний хоёр гүрний нийслэл нь Дундад Египетийн Тис буюу Тинис хотод байсан. өнөөг хүртэл археологичид олж илрүүлээгүй байна. Энэ үеийн удирдагчдын ихэнх нь тэнд оршуулсан гэж үздэг ч зарим нь Умм эль-Кааб дахь хааны оршуулгын газраас олдсон байдаг.

МЭӨ 3000 – Иероглифийн анхны жишээ энд гарч ирсэн. Умм эль-Каабын газар, мөн Абидос гэж нэрлэдэг.

МЭӨ 2800 – Египетийн цэргийн хүч Канаан руу тэлэлт.

МЭӨ 2690 – Сүүлийн Тинитийн үеийн фараон Хасекемви хаан ширээнд суув.

Хуучин хаант улс (ойролцоогоор МЭӨ 2675-2130 он)

Гуравдугаар гүрний үе нийслэл хотыг Мемфис рүү нүүлгэснээр эхэлжээ. Хуучин хаант улс нь "пирамидын алтан үе" гэгддэг гэдгээрээ алдартай.

МЭӨ 2650 – Фараон Жозер Саккарагийн ордон дахь анхны пирамидыг барьжээ. Энэхүү гишгүүрийн пирамид өнөөг хүртэл хэвээр байгаа бөгөөд жуулчдын сонирхлыг татдаг.

МЭӨ 2500 – Их Сфинкс Гизагийн өндөрлөгт баригдсан.

МЭӨ 2400 – Ниусерра хаан анхны Нарны сүмийг барьсан. Нарны шашин Египет даяар тархсан.

МЭӨ 2340 – Анхны Пирамидын бичвэрүүдийг Унас хааны булшинд бичжээ. Пирамидын бичвэрүүд нь египет хэл дээрх хамгийн анхны баталгаажсан уран зохиол юм.

Эхний завсрын үе (ойролцоогоор.МЭӨ 2130-2050 он)

Ихэвчлэн үймээн самуун, тодорхой бус байдлын үе гэж тооцогддог хамгийн сүүлийн үеийн судалгаанаас үзэхэд Нэгдүгээр завсрын үе нь улс төрийн төвлөрлийг сааруулах үе байсан бөгөөд хүн амын хувьд сэтгэл түгшээсэн байх албагүй. Эхний завсрын үе нь 7-оос 11-р үе хүртэл үргэлжилдэг.

МЭӨ 2181 – Мемфис дэх төвлөрсөн хаант засаг задарч, номархууд (бүс нутгийн захирагчид) нутаг дэвсгэртээ эрх мэдэлтэй болсон.

Дундад хаант улс (МЭӨ 2050-1620 он)

Эдийн засгийн хөгжил цэцэглэлтийн шинэ үе МЭӨ 3-р мянганы төгсгөлд улс төрийн төвлөрөл эхэлсэн. Энэ нь мөн Египетийн уран зохиолын хувьд хамааралтай болсон цаг үе юм.

МЭӨ 2050 – Египетийг Ментухотеп II гэгддэг Небхепетре Ментухотеп дахин нэгтгэв. Энэ фараон Египетийг тав гаруй жил захирч байсан.

МЭӨ 2040 – II Ментухотеп эхний завсрын үед алдагдсан Нубиа болон Синайн хойгт хяналтаа сэргээв.

МЭӨ 1875 – Синухэгийн үлгэрийн хамгийн эртний хэлбэрийг зохиосон. Энэ бол эртний Египетийн уран зохиолын хамгийн сайхан жишээ юм.

Хоёр дахь завсрын үе (ойролцоогоор МЭӨ 1620-1540 он)

Энэ удаад дотооддоо байгаагүй.төвлөрсөн хаант засаглалын уналтыг өдөөсөн эмх замбараагүй байдал, гэхдээ Ойрхи Дорнодоос гаралтай харь үндэстнүүд Нил мөрний бэлчир рүү довтолсон. Эдгээрийг гиксос гэж нэрлэдэг байсан бөгөөд сонгодог судлаачид тэднийг Египетийн дайсан гэж үздэг байсан бол өнөө үед тэднийг тайван замаар суурьшсан хүмүүс гэж үздэг.

МЭӨ 1650 – Гиксочууд Нил мөрөнд суурьшиж эхлэв. Дельта.

МЭӨ 1550 – Нас барагсдын номын анхны гэрчлэл, хойд төрөлд нэвтрэх хамгийн чухал бичгийн хэрэгсэл.

Шинэ хаант улс (ойролцоогоор 1540 он). -МЭӨ 1075)

Шинэ хаант улс бол Египетийн соёл иргэншлийн сүр жавхлангийн үе байсан нь дамжиггүй. Тэд өөрсдийн түүхэн дэх хамгийн том тэлэлтэд хүрсэн төдийгүй энэ үеэс хамаарах хөшөө дурсгал, эд өлгийн зүйлс нь захирагчид ямар баян, хүчирхэг байсныг харуулж байна.

МЭӨ 1500 – III Тутмос Египетийн эзэнт гүрэн түүхэндээ хамгийн их өргөжин тэлсээр байна.

МЭӨ 1450 – I Сенусрет хаан Карнак дахь Амун сүмийг барьж эхэлжээ. -Тебаны гурвал гэж нэрлэгддэг, түүний тэргүүн эгнээнд бурхан Амун байдаг.

МЭӨ 1346 – Фараон IV Аменхотеп нэрээ Ахенатен болгон өөрчилж, Египетийн шашныг бүрэн өөрчилж, Энэ нь зарим эрдэмтдийн хувьд монотеизмтэй адил шүтлэг болгон хувиргасан. Энэхүү шинэчлэлийн үеийн гол бурхан нь нарны диск буюу Атен байсан бол Амуныг шүтдэг байжээ.бүх нутаг дэвсгэрт хориотой.

МЭӨ 1323 – Тутанхамон хаан нас барав. Түүний булш нь Египетийн түүхэнд хамгийн их хүлээн зөвшөөрөгдсөн бунхны нэг юм.

Гурав дахь завсрын үе (ойролцоогоор МЭӨ 1075-656 он)

Фараон XI Рамессес нас барсны дараа тус улсад нэгэн үе эхэлсэн. улс төрийн тогтворгүй байдал. Энэ үед Египетийг байнга эзлэн түрэмгийлж байсан хөрш зэргэлдээ гүрэн, хаант улсууд үүнийг тэмдэглэж байв.

МЭӨ 1070 – Рамесс XI нас барав. Тебес дэх Амуны тэргүүн тахилч нар хүчирхэгжиж, тус улсын зарим хэсгийг захирч эхлэв.

МЭӨ 1050 – Египетийн өмнөд хэсэгт Амуны тэргүүн тахилч нар ноёрхдог

945 МЭӨ – Шошенк I Либээс гаралтай анхны харийн хаант улсыг үүсгэн байгуулсан.

МЭӨ 752 – Нубийн удирдагчдын довтолгоо.

664 МЭӨ - Нео-Ассирийн эзэнт гүрэн Нубчуудыг ялж, Псамтик I-г Египетэд хаан болгожээ. Нийслэл хот Сайс руу нүүжээ.

Хожуу үе (МЭӨ 664-332)

Хожуу үе нь Египетийн нутаг дэвсгэрт ноёрхохын төлөө байнга тэмцэлдэж байдгаараа онцлогтой. Персүүд, Нубчууд, Египетчүүд, Ассиричууд бүгд ээлжлэн улс орныг захирдаг.

МЭӨ 550 – II Амасис Киприйг өөртөө нэгтгэв.

МЭӨ 552 - Псамтик III-г Египетийн захирагч болсон Персийн хаан Камбизес ялав.

МЭӨ 525 – Египет ба Ахеменидийн эзэнт гүрний хоорондох Пелузиумын тулаан.

404 МЭӨ – Орон нутгийн бослого нь Персүүдийг хөөж гаргахад амжилттай болсонЕгипетийн. Амиртай Египетийн хаан болов.

МЭӨ 340 – Нектанебо II Персүүдэд ялагдаж, Египетийн хяналтыг сэргээж, сатрапи байгуулав.

МЭӨ 332 он. - Македонский Александр Египетийг эзлэв. Александрийг Нил мөрний бэлчирт олжээ.

Македон / Птолемейн үе (МЭӨ 332-30)

Египет бол Газар дундын тэнгисийн эсрэг талын захад Македонский Александрын эзлэн авсан анхны нутаг дэвсгэр юм. гэхдээ энэ нь сүүлчийнх биш байх болно. Түүний экспедиц Энэтхэгт хүрсэн боловч Македон руу буцаж очихоор шийдсэний дараа азаар тэнд очихоосоо өмнө нас баржээ. Тэр дөнгөж 32 настай байсан.

МЭӨ 323 – Македоны Александр Вавилонд нас барав. Түүний эзэнт гүрэн жанжнууддаа хуваагдаж, Птолемей I Египетийн фараон болов.

МЭӨ 237 – Птолемей III Еургетес Эдфуд Хорусын сүм барих тушаал өгсөн нь хамгийн гайхалтай сүмүүдийн нэг юм. энэ үеийн монументал архитектурын жишээ.

МЭӨ 51 – Клеопатра хаан ширээнд суув. Түүний хаанчлал нь өсөн нэмэгдэж буй Ромын эзэнт гүрэнтэй холбоотой байдгаараа онцлог юм.

МЭӨ 30 – Клеопатра нас барж, түүний цорын ганц хүү Цезарион нь баригдан алагдсан гэж таамаглаж байгаа нь Птолемейын хаант улсыг үр дүнтэй төгсгөжээ. Ром Египетийг байлдан дагуулав.

Бүхэлэл

Египетийн түүх урт бөгөөд олон талт боловч египет судлаачид династууд, вант улсууд болон завсрын үеүүдэд суурилсан системийг боловсруулсан нь үүнийг илүү хялбар болгосон. ойлгох. БаярлалааЭнэ нь Египетийн бүх түүхийг цаг хугацаа, он сар өдөр дээр үндэслэн тоймлоход хялбар юм. Энэхүү соёл иргэншил нь хоорондоо салшгүй холбоотой хөдөө аж ахуйн хотуудаас дэлхийн хамгийн том эзэнт гүрэн болтлоо хөгжиж, улмаар гадаадын гүрнүүд дахин дахин байлдан дагуулж байгааг бид харсан. Энэ нь хатуу мэт харагдах бүх зүйл тийм ч удаан үргэлжлэхгүй гэдгийг хүчтэй сануулж байна.