W mitologii norweskiej Idun jest ważnym bóstwem, które odgrywa znaczącą rolę w mitach. Bogini młodości i odnowy, Idun jest boginią, która obdarza bogów nieśmiertelnością. Jednak pomimo jej znaczenia, jest bardzo mało informacji na temat Idun i pozostaje ona jednym z bardziej niejasnych norweskich bogów.

Kim jest Idun?

Imię Idun (pisane Iðunn w języku staronordyjskim) tłumaczy się jako Ever Young, Odmładzacz, lub Odmładzający To oznacza jej związek z młodością i nieśmiertelnością.

Bogini młodości i żona boga poezji Bragi , Idun opisywana jest jako młoda i piękna panna o długich włosach, niewinnym spojrzeniu, zazwyczaj trzymająca w rękach kosz z jabłkami.

Jabłka Iduna

Idun jest najbardziej znany ze swoich specjalnych jabłek. Podczas gdy te owoce, zwane epli, są zwykle interpretowane jako jabłka, mogą być każdym rodzajem owocu, ponieważ świat angielski jabłko nie pochodzi z języka staronordyjskiego epli.

Tak czy inaczej, co jest specjalnego w Idun's epli Bogowie musieli jeść te jabłka, aby zachować młodość i zwiększyć swoją długowieczność. Jest to fascynująca koncepcja z dwóch różnych powodów:

• Czyni to Idun jednym z najważniejszych bogów w norweskim panteonie, gdyż bez niej inni bogowie nie mogliby żyć tak długo, jak żyją.
• Uczłowieczyło to norweskich bogów jeszcze bardziej, gdyż oznacza, że nie są oni naturalnie nieśmiertelni - są po prostu potężnymi żywymi istotami.

Jabłka Idun nie wyjaśniają długowieczności innych istot w mitach norweskich, takich jak zwykli wrogowie bogów - nieśmiertelne olbrzymy i jötnar. Nie jest też wyjaśnione, jak bogowie przetrwali tak długo, jak przed narodzinami Idun.

Jednocześnie nie wiadomo do końca, kiedy Idun w ogóle się urodziła ani kim byli jej rodzice. Historycznie wydaje się raczej młodym bóstwem, podobnie jak jej mąż Bragi, jednak równie dobrze może być starsza.

Porwanie Idun

Jednym z najsłynniejszych mitów norweskich i z pewnością najbardziej znaną legendą Idun jest Porwanie Idun To prosta opowieść, ale wyraźnie pokazuje znaczenie bogini dla reszty bogów Æsir/Aesir.

W wierszu olbrzym Thjazi ujmuje Loki w lesie w Jötunheimr i grozi, że zabije boga, jeśli Loki nie przyniesie mu Idun i jej owoców. Loki obiecał i wrócił do Asgardu. Znalazł Idun i okłamał ją, mówiąc, że znalazł w lesie owoce, które były jeszcze bardziej cudowne niż jej epli Ufny Idun uwierzył w podstępnego boga i poszedł za nim do lasu.

Gdy byli już blisko, Thjazi przeleciał nad nimi w przebraniu orła i porwał Idun oraz jej kosz z produktami. epli Loki wrócił do Asgardu, ale stanął przed resztą bogów Æsirów. Zażądali oni od Lokiego przywrócenia Idun, gdyż od tego zależało ich życie.

Zmuszony do powrotu do lasu Loki poprosił boginię Freyję o użyczenie mu jej sokolej postaci. Vanirska bogini zgodziła się i Loki przemienił się w sokoła, poleciał do Jötunheimr, złapał Idun w szpony i odleciał. Thjazi ponownie przemieniła się w orła i ruszyła w pogoń, szybko doganiając sokoła i boginię odmłodzenia.

Loki zdołał jednak w porę wrócić do Asgardu, a bogowie Æsir wznieśli tuż za nim barierę z płomieni, powodując, że Thjazi wleciał prosto w nią i spłonął na śmierć.

Co ciekawe, choć jest to najsłynniejsza historia Idun, nie odgrywa ona w niej aktywnej roli. Nie jest traktowana jako postać, a tym bardziej protagonistka, we własnej opowieści, lecz raczej jako nagroda, którą należy schwytać i odzyskać. Wiersz podkreśla jednak znaczenie bogini dla całego panteonu norweskich bogów i ich przetrwania.

Symbolika Idun

Jako bogini młodości i odmłodzenia, Idun jest często kojarzona z wiosną i płodnością. Te skojarzenia są głównie teoretyczne i nie ma zbyt wielu dowodów na to, że tak było w rzeczywistości. W samych mitach norweskich jej znaczenie skupia się głównie na jej epli.

Wielu badaczy szukało porównań między Idunem a indoeuropejskimi lub celtyckimi bóstwami, ale są to również teorie teoretyczne. Niektóre teorie wskazują na podobieństwo między Idunem a nordycką boginią Vanir - Freyją, która sama była boginią płodności. Ponieważ bóstwa Vanir są bardziej pokojowymi odpowiednikami wojowniczych Æsirów, związek ten jest prawdopodobny, ale wciąż tylko teoretyczny.

Znaczenie Idun we współczesnej kulturze

Jako jedno z mniej znanych norweskich bóstw, Idun nie jest często obecna we współczesnej kulturze. W przeszłości była tematem wielu wierszy, obrazów i rzeźb. W ostatnich latach nie było zbyt wiele miejsca na Idun w dziełach literackich.

Opera Richarda Wagnera Der Ring des Nibelungen (Pierścień Nibelungów) występowała bogini Freia, która była połączeniem wanirskiej bogini Freyji i Æsirskiej bogini Idun.

Zakończenie

Idun jest ciekawą postacią w mitologii norweskiej. Ma duże znaczenie, gdyż dzięki swoim jabłkom włada nieśmiertelnością, ale jednocześnie skąpe wzmianki o niej w mitologii norweskiej sprawiają, że jest bóstwem niejasnym i mało znanym.