Inhoudsopgave
We hebben allemaal gehoord van Valhalla of Valhǫll - Odins Gouden Hal van de Doden in Asgard, waar de Alvader de zielen van alle gedode krijgers verzamelt na hun glorieuze dood. Waar we echter niet vaak over horen is Fólkvangr - het Veld van de Gastheer of het Veld van het Volk.
Geregeerd door de godin Freyja Fólkvangr is eigenlijk het tweede "goede" hiernamaals in de Noorse mythologie. Net als het Walhalla staat Fólkvangr in contrast met het rijk van Hel, het hiernamaals dat bestemd is voor hen die een saai en onopvallend leven hebben geleid.
Maar als het Walhalla is voor hen die erkenning en bewondering hebben verdiend, en Hel voor hen die dat niet hebben, voor wie is Fólkvangr dan? Laten we dat uitzoeken.
Fólkvangr en Sessrúmnir - Andere heldhaftige Noorse naweeën
Illustratie van Sessrúmnir. BronHet komt voor velen als een verrassing, maar Freyja's Fólkvangr veld - of Folkvangr/Folkvang zoals het vaak wordt verengelsd - is bedoeld voor precies dezelfde mensen voor wie ook het Walhalla is - zij die glorieus zijn gestorven in de strijd. In feite zijn de overgebleven bewaard gebleven Noordse en Germaanse teksten die we hebben heel expliciet dat Odin en Freyja de zielen van de doden onder elkaar verdelen in een gelijke 50/50 verdeling.
Een andere parallel is dat Sessrúmnir de hal van Freyja in Folkvangr is, net zoals Valhalla de hal van Odin in Asgard is. De naam Sessrúmnir betekent "Zetelkamer", d.w.z. de Zaal der Zetels - waar Freyja alle gevallen helden die naar Folkvangr komen een zitplaats geeft.
Als het voor sommigen vreemd voelt waarom Freyja de helft van de zielen voor Odin zou nemen, laten we dan niet vergeten dat Freyja niet alleen een godin van de vruchtbaarheid en de profetie is - ze is ook de Vanir-godin van de oorlog. Odin om de toekomst te voorspellen .
Dus, hoewel Freyja niet zo hoog in de Noorse godenhiërarchie staat als de All-Father zelf, lijkt ze ook niet "onverdienstelijk" om de machtigste Noorse helden uit te kiezen.
Om dat verder te benadrukken en de functie van Folkvangr in de Noorse mythologie te verkennen, laten we ons verdiepen in enkele directe parallellen tussen Freyja en Odin en tussen de twee rijken na de dood.
Fólkvangr vs. Valhalla
Kunstenaar voorstelling van Valhalla. BronEen verschil tussen de twee rijken is dat helden die naar Folkvangr gaan niet deelnemen aan Ragnarok Het ontbreken van bewaard gebleven teksten maakt het echter onzeker of zij er ook voor trainen. Een ander verschil is dat terwijl Odin Valkyries inzet om zielen te verzamelen, Freyja's rol in Folkvangr onzeker blijft. Sommige historici geloven dat Freyja als rolmodel dient voor Valkyries en disir.
Bovendien lijkt Folkvangr meer inclusief te zijn dan Valhalla. Het rijk verwelkomt zowel mannelijke als vrouwelijke helden die nobel zijn gestorven, inclusief degenen die buiten de strijd zijn gestorven. De sage van Egils vertelt bijvoorbeeld over een vrouw die zichzelf ophing nadat ze het verraad van haar man had ontdekt en naar de Hal van Dis zou gaan, waarschijnlijk de hal van Freyja.
Ten slotte wordt Folkvangr expliciet beschreven als velden, wat Freyja's domein weerspiegelt als Vanir-godin van de vruchtbaarheid en de overvloedige oogsten. Dit detail suggereert dat Folkvangr een vrediger en serener hiernamaals is in vergelijking met Valhalla's nadruk op strijd en feesten.
Hoewel de beperkte historische gegevens het moeilijk maken om definitieve conclusies te trekken, bieden de mythen rond Folkvangr een fascinerende kijk op het complexe wereldbeeld van de Noorse mythologie.
Freyja vs Odin en Vanir Goden vs Æsir Goden
Weergave van de godin Freyja. Zie dit hier.Om alle bovenstaande vergelijkingen te begrijpen, moet men het verschil begrijpen tussen Freyja en Odin, en vooral tussen de Vanir en Æsir goden. We hebben het hier al eerder over gehad, maar het belangrijkste is dat Noorse mythologie heeft eigenlijk twee aparte pantheons van goden - de krijgshaftige Æsir (of Aesir), geleid door Odin, en de vreedzame Vanir geleid door Freyja's vader Nord.
Er wordt gezegd dat de twee pantheons eons geleden met elkaar botsten, tijdens de grote Æsir-Vanir oorlog Er wordt gezegd dat de oorlog een tijdlang duurde en dat geen van beide partijen de overwinning behaalde. Uiteindelijk werden er gesprekken gevoerd en besloten de twee partijen tot vrede. Die vrede hield stand en de Vanir en Aesir voerden nooit meer oorlog. Nord verhuisde naar Asgard waar hij trouwde met de wintergodin Skadi en Freyja werd samen met haar tweelingbroer Freyr "heerser" van de Vanir goden.
Deze context verklaart wel waarom Freyja de helft van de zielen van de gevallenen neemt - omdat zij, als leider van de Vanir goden, in zekere zin Odins gelijke is. Bovendien verklaart het feit dat de Vanir worden beschreven als vreedzamere godheden waarom Folkvangr een vreedzamer hiernamaals lijkt dan Valhalla en misschien zelfs waarom de door Freyja verzamelde zielen niet deelnemen aan Ragnarok.
Fólkvangr, Sessrúmnir, en de traditionele Noorse scheepsbegrafenissen
Illustratie van traditionele Noorse scheepsbegrafenissen. BronEen andere interessante interpretatie van Freyja's Folkvangr komt van de historici Joseph S. Hopkins en Haukur Þorgeirsson. In hun document uit 2012 stellen zij dat de Folkvangr en Sessrúmnir mythes gerelateerd kunnen zijn aan de "Stenen schepen" van Scandinavië, d.w.z. de traditionele Scandinavische scheepsbegrafenissen.
Deze interpretatie komt voort uit een paar dingen:
- De Sessrúmnir "zaal" kan worden gezien als een schip in plaats van een hal. De directe vertaling van de naam is immers "zitkamer", en Vikingschepen hadden zitplaatsen voor de roeiers van de schepen.
- Het Folkvangr "veld" kan worden opgevat als de zee, gezien hoezeer de oude Scandinaviërs de open zeeën romantiseerden.
- Het Vanir pantheon van goden is volgens sommige theorieën gebaseerd op een oude Scandinavische en Noord-Europese godsdienst die in de geschiedenis verloren is gegaan, maar die is samengesmolten met de oude Germaanse godsdienst. Dit zou verklaren waarom de Noorse mythen twee pantheons bevatten, waarom zij een vroegere oorlog tussen hen beschrijven, en waarom de twee panthea uiteindelijk zijn samengesmolten.
Als het waar is, zou deze theorie betekenen dat de helden die een bootbegrafenis kregen, naar Folkvangr werden gestuurd, terwijl degenen van wie de resten op het slagveld werden achtergelaten, later door de Valkyries naar Walhalla werden gestuurd.
Inpakken
Folkvangr blijft een fascinerend raadsel in de Noorse mythologie. Ondanks de beperkte hoeveelheid geschreven bewijs, is het duidelijk dat het concept van een hiernamaals los van het Walhalla belangrijk was voor de oude Noormannen. Folkvangr bood een serene en vredige rustplaats voor hen die een nobel en glorieus leven hadden geleefd, inclusief vrouwen die buiten de strijd waren gestorven.
Hoewel de oorsprong en de ware symboliek ervan in nevelen zijn gehuld, kan de aantrekkingskracht van Freyja's Veld van de Gastheer en haar Zaal der Zetels niet worden ontkend. Het is een bewijs van de blijvende kracht van de Noorse mythologie dat we zelfs eeuwen later nog steeds in de ban zijn van haar mysteries en symbolen.