Svarog was een Slavische scheppergod, die heerste over alle aspecten van de schepping, inclusief de geesten van de doden. De naam Svarog is afgeleid van het Sanskriet woord, Svarg wat hemel betekent. Zoals de naam suggereert, was Svarog voorzitter van de hemel en heerste hij over alle Slavische godheden. Hij is het Slavische equivalent van Hephaestus de Griekse god van de ambachten en het vuur.

Laten we Svarog, de Slavische scheppergodheid, eens nader bekijken.

Oorsprong van Svarog

Svarog werd aanbeden door de Slaven tijdens hun overgang naar de IJzertijd. Verschillende Slavische stammen zagen Svarog als een kampioen van technologische vooruitgang, en men geloofde dat hij het universum had geschapen met zijn hamer.

Veel van wat wij weten over Svarog is ontleend aan de Hypatian Codex, een Slavische tekst vertaald uit de werken van John Malalas. Onderzoekers en historici die de Hypatian Codex hebben gelezen, zijn tot het inzicht gekomen dat Svarog de godheid was van het vuur en het smeden.

Svarog en de scheppingsmythe

In Slavische mythen, folklore en mondelinge overleveringen werd Svarog afgeschilderd als de scheppende godheid.

In een verhaal ontdekte een eend de magische Alatyr-steen, en droeg deze in zijn snavel. Toen Svarog zag hoe de eend de steen vasthield, besefte hij de krachten en mogelijkheden ervan. Svarog vergrootte toen de steen, zodat de eend hem zou laten vallen. Toen de eend de steen liet vallen, veranderde deze in een grote berg. Deze plaats werd een centrum van kennis, en bevatte zelfs de kracht om te bemiddelen...tussen goden en stervelingen.

Omdat de steen zulke intense magische krachten droeg, probeerde Svarog hem te vernietigen. Hij probeerde de steen te verbrijzelen met zijn hamer, maar hoe vaak hij ook sloeg, hij brak niet. Door het contact ontstonden echter vonken, waaruit andere goden en godinnen werden geboren.

De eend was getuige van deze gebeurtenissen en veranderde in een kwade slang. Vervolgens duwde hij de steen op de sterfelijke wereld. Toen de steen viel, sloeg hij op de grond en creëerde een overvloed aan duistere vonken. Deze vonken creëerden kwade krachten, die zich met de slang verenigden en de zon verduisterden. Voordat het echter te laat was, greep Svarog in en temde de slang. Het dier werd vervolgens gebruikt als werktuig om te ploegende vruchtbare velden.

Svarog en Dy

Een Slavische mythe vertelt over de ontmoeting tussen Svarog en Dy, de god van de donder. Toen Svarog zich op een dag in zijn paleis tegoed deed, kwamen zijn krijgers binnen. Ze werden zwaar mishandeld en aangevallen door de reuzen van Dy.

Woedend hierover verzamelde Svarog zijn leger en trok naar het Oeralgebergte, waar Dy woonde. Zijn soldaten versloegen het leger van Dy en brachten de overwinning. Na de nederlaag bood de zoon van Dy, Churila, de Svarog zijn diensten aan. Toen Churila aan het feesten was met de overwinnaars, begon de Slavische godin Lada verliefd te worden op zijn mooie uiterlijk. Svarog herkende onmiddellijk haar dwaasheid en waarschuwde haar.

Svarog en de Hemelen

Svarog was voorzitter van de Blauwe Svarga, een plaats in de hemel, waar de overleden zielen verbleven. Dit was een belangrijke plaats voor de Slaven, en men geloofde dat de sterren in de Blauwe Svarga ogen van voorvaderen waren, die naar het Slavische volk keken.

De symbolen van Svarog

Svarog wordt vooral geassocieerd met twee symbolen, de Kolvrat en het Slavische Swastika.

• Kolvrat

De Kolvrat is een spaakwiel en een Slavisch symbool van geestelijke en wereldlijke macht. Dit symbool was vooral in handen van de scheppergodheid of het opperwezen.

• Swastika

De Slavische Swastika was een symbool van de cyclische tijd en vertegenwoordigde de processen van geboorte en dood. Dit symbool was het meest heilige in de hele Slavische religie.

Svarog's bijdragen aan de mensheid...

Svarog werd vereerd en aanbeden voor zijn talrijke bijdragen aan de mensheid. Hij schiep een meer geordende en georganiseerde wereld.

• Orde scheppen: Svarog bracht orde in de wereld door chaos en verwarring uit te bannen. Hij introduceerde ook het concept van monogamie en familiaire verbintenis.
• Eten: Svarog leerde de mensen voedsel te maken van melk en kaas. Daarom baden de Slaven voordat zij zuivelproducten consumeerden, omdat zij dit zagen als een zegen van de god.
• Vuur: Svarog gaf het Slavische volk de gave van het vuur, waarmee ze de kou konden bestrijden en hun maaltijden konden koken.
• Gereedschap en wapens: Svarog schonk de Slaven een bijl om hun land te beschermen tegen de vijanden. Hij voorzag hen ook van tangen om gesmede wapens te maken.

De aanbidding van Svarog

Svarog werd overal in het oude Slavische rijk vereerd, en historici hebben gewezen op verschillende tempels en heiligdommen die ter ere van hem werden gebouwd. Volgens een schrijver plaatsten legers na de strijd hun oorlogsvlaggen in deze tempels, en werden dieren en mensen geofferd om de god te vereren.

De Zuid-Slaven aanbaden Svarog niet rechtstreeks, maar vereerden zijn zoon, Dažbog, de zonnegod. Zijn populariteit nam echter al snel af door de Russische Vikingen, die de cultus en verering van Svarog verdrongen.

Svarog in hedendaagse tijden

De verering van Svarog is in onze tijd toegenomen met de opkomst van de Neo-Paganen. De Neo-Paganen hebben geprobeerd het Slavische geloof nieuw leven in te blazen, en zich te distantiëren van andere religies. Sommige Neo-Paganen hebben ook Svarog gekozen als hun opperwezen.

In het kort

Svarog was een belangrijke scheppergod in het Slavische geloof. Hoewel veel van zijn mythen met het verstrijken van de tijd zijn uitgehold, hebben hedendaagse culturen een nieuwe interesse en heropleving van de godheid gewekt.