Koningin Boudica is een van de oudste en beroemdste heldinnen uit de oude Britse geschiedenis en mythologie. Zij was de vrouw van de Keltische Iceni koning Prasutagus, hoewel het eerlijker is te zeggen dat Prasutagus de echtgenoot was van koningin Boudica.

Zoals vele andere strijdende vrouwen in de wereldgeschiedenis Boudica is beroemd vanwege het leiden van een moedige maar uiteindelijk mislukte en tragische opstand tegen een bezettingsmacht - in haar geval tegen het Romeinse Rijk.

Wie is Boudica?

Koningin Boudica, ook bekend als Boudicca, Boadicea, Boudicea, of Buddug, behoorde tot de Britse Keltische Iceni-stam. Zij vocht tegen het Romeinse Rijk van 60 tot 61 na Christus in een beroemde opstand.

Koningin Boudica is een van de voornaamste voorbeelden waarom Keltische mythologie wordt tegenwoordig vooral geassocieerd met Ierland en slechts delen van Schotland en Wales.

Dat komt omdat de meeste andere Keltische stammen in Engeland voortdurend werden veroverd en heroverd door partijen als het Romeinse Rijk, Saksen, Vikingen, Normandiërs en de Fransen.

Hoewel er tegenwoordig in Engeland nog maar weinig van het Keltische verleden over is, worden er nog veel Keltische helden herdacht.

De opstand van de Iceni

Het Keltische koninkrijk van de Iceni was een "cliënt-koninkrijk" van Rome, wat betekent dat koning Prasutagus tijdens zijn heerschappij een vazal was van het Romeinse Rijk. Hij regeerde over het gebied dat ongeveer het huidige Norfolk in Oost-Engeland is (met de huidige stad Norwich als centrum).

De Iceni Kelten van koningin Boudica waren echter lang niet de enigen die ongelukkig waren met de Romeinse aanwezigheid in Engeland. Hun buren, de Trinovantes Kelten, hadden ook hun grieven tegen de Romeinen, die hen vaak als slaven behandelden, hun land stalen en zich hun rijkdom toe-eigenden om Romeinse tempels te bouwen.

Wat uiteindelijk echter de beroemde opstand van 60-61 n. Chr. ontketende, was koningin Boudica zelf. Volgens de Romeinse historicus Tacitus werd de koningin na de dood van Prasutagus met roeden geslagen omdat zij zich tegen het rijk had uitgesproken en werden haar twee jonge, niet nader genoemde dochters op brute wijze verkracht. Als verdere straf werden vele landgoederen van de Iceni door Rome in beslag genomen.

Bij het zien van deze behandeling van hun koningin kwamen de Iceni en hun Trinovantes-buren uiteindelijk in opstand tegen het rijk. De opstand was aanvankelijk succesvol omdat de Kelten erin slaagden de centraal Romeinse stad Camulodunum (het huidige Colchester) in te nemen. Daar onthoofde Boudica een standbeeld van Nero en nam het hoofd mee als trofee.

Na Camulodunum wisten Boudica's rebellen ook overwinningen te behalen in Londinium (het huidige Londen) en Verulamium (het huidige St. Albans). Volgens Tacitus had de inname en verovering van deze drie steden 70.000 tot 80.000 doden tot gevolg, hoewel dat wellicht overdreven is. Zelfs als dat het geval is, waren de aantallen ongetwijfeld nog steeds kolossaal.

De brutaliteit van de rebellen was ook berucht: andere historici merkten op dat Boudica geen gevangenen of slaven nam, maar iedereen die geen deel uitmaakte van haar Keltische opstand verminkte, afslachtte en zelfs ritueel offerde.

The Empire Strikes Back

Deze titel voelt misschien als een cliché, maar de reactie van Rome op de opstand van Boudica was werkelijk beslissend en verwoestend. Gaius Suetonius Paulinus - de Romeinse gouverneur van Brittannië - had het succes van de opstand toegestaan omdat hij eerst bezig was met een campagne op het eiland Mona, ten westen van Wales. Er wordt zelfs gezegd dat Boudica doelbewust van dat feit gebruik maakte om haar opstand te beginnen toen zijdeed.

Uitgemanoeuvreerd en in de minderheid, probeerde Suetonius zo snel mogelijk terug te keren, maar moest talrijke gelegenheden voor een rechtstreeks gevecht met de rebellen vermijden uit angst te verliezen. Uiteindelijk, na de plundering van Verulamium, slaagde Suetonius erin een voor hem geschikte slag te orkestreren in de West Midlands, nabij Watling Street.

De Romeinse gouverneur was nog steeds in de minderheid, maar zijn legioenen waren veel beter bewapend en getraind dan de Keltische rebellen. Suetonius had zijn positie ook heel goed gekozen - op een open vlakte voor een veilig bos en aan de kop van een smalle vallei - de perfecte positie voor een Romeins legioen.

Voor de slag hield Boudica een beroemde toespraak vanuit haar strijdwagen met haar twee dochters naast zich:

"Het is niet als vrouw van adellijke afkomst, maar als een van het volk dat ik de verloren vrijheid, mijn gegeselde lichaam, de geschonden kuisheid van mijn dochters wreek... Dit is het besluit van een vrouw; wat mannen betreft, zij mogen leven en slaven zijn."

Tragisch overmoedig vielen Boudica's rebellen Suetonius' goed gepositioneerde leger aan en werden uiteindelijk verpletterd. Tacitus beweerde dat Boudica zichzelf vergiftigde na de slag, maar andere bronnen zeggen dat ze stierf door shock of ziekte.

Hoe dan ook, ze kreeg een uitbundige begrafenis en wordt tot op de dag van vandaag herinnerd als een Keltische held.

Symbolen en symboliek van Boudica

Hoewel zij een historische figuur is, wordt koningin Boudica vereerd en gevierd als een mythologische held. Haar naam zou betekenen overwinning en ze werd een van de typische vrouwelijke heldinnen uit de geschiedenis.

Haar opstand tegen het patriarchale Romeinse rijk heeft vele vrouwen en heldinnen door de geschiedenis heen geïnspireerd. Boudica symboliseert de kracht, intelligentie, felheid, moed, assertiviteit van vrouwen en hun voortdurende strijd tegen mannelijke agressie.

De verkrachting van de twee dochters van Boudica vond bij veel mensen een bijzonder sterke weerklank, ook bij hen die typisch verwijzen naar de traditionele rollenpatronen.

Zelfs de suffragettes noemden haar naam vaak als symbool van vrouwelijke en moederlijke kracht en vastberadenheid, en van het vermogen van vrouwen om meer te zijn dan alleen huismoeders.

Belang van Boudica in de moderne cultuur

Het verhaal van Boudica is vele malen uitgebeeld in literatuur, gedichten, kunst en toneelstukken in het Elizabethaanse tijdperk en lang daarna. Koningin Elizabeth I riep haar naam in toen Engeland werd aangevallen door de Spaanse Armada.

De Keltische heldin is zelfs geportretteerd in film en TV, onder andere in de film uit 2003 Boudica: Krijgerkoningin met Emily Blunt en de 2006 TV special Krijgerkoningin Boudica met Charlotte Comer .

Veelgestelde vragen over koningin Boudica

Na haar laatste gevecht stierf Boudica door shock, ziekte of door vergiftiging.

Boudica wordt door de Romeinse historicus Cassius Dio beschreven als een lange en intimiderende verschijning, met een scherpe blik en een harde stem. Ze had lang bruin haar dat tot onder haar middel hing.

Toen Boudica's dochters (leeftijd onbekend) werden verkracht en andere leden van haar familie door de Romeinen gevangen of tot slaaf gemaakt werden, werd Boudica tot rebellie aangezet.

Het karakter van Boudica is gecompliceerd. Hoewel zij tegenwoordig vaak wordt afgeschilderd als een icoon voor vrouwen, beging zij verschrikkelijke wreedheden tegen zowel mannen als vrouwen. Hoewel zij reden had om terug te vechten voor haar vrijheid en om haar familie te wreken, werden veel onschuldige mensen het slachtoffer van haar wraak.

Inpakken

Tegenwoordig blijft Boudica een Britse volksheld en een geliefd nationaal symbool van Groot-Brittannië. Ze wordt gezien als een symbool van vrijheid, van vrouwenrechten en van de opstand tegen patriarchale onderdrukking.