De laatste jaren is de belangstelling voor spiritualiteit toegenomen. Velen hebben gezocht naar antwoorden op spirituele vragen buiten de Abrahamitische godsdiensten en zich in plaats daarvan richten op overtuigingen en rituelen die hun wortels hebben in voorchristelijke culturen.

Twee van de meest voorkomende van deze tradities zijn Paganisme en Wicca. Hoewel ze nauw met elkaar verbonden zijn, zijn het geen verwisselbare woorden. Wat zijn de overtuigingen van elk van deze tradities, en hoe zijn ze aan elkaar verwant? Hier volgt een blik op de overeenkomsten en verschillen tussen Wiccan en Paganisme.

Heidendom

Het woord " heidense "komt van het Latijnse woord paganus. De oorspronkelijke betekenis ervan is landelijk of rustiek. Later werd het een term die werd gebruikt om te verwijzen naar gewone burgers. In de 5e eeuw na Christus was het het woord geworden dat door christenen werd gebruikt om te verwijzen naar niet-christenen. Hoe dit kon gebeuren is nogal een wending.

De vroegste kerkvaders, zoals Tertullianus, spraken over gewone Romeinse burgers, christen of niet, als paganus. Toen het christendom zich in de eerste eeuwen van zijn bestaan verspreidde, groeide het het snelst in de steden van het Romeinse Rijk.

In een bewuste strategie brachten missionarissen zoals Paulus tijd door in de gebieden met de hoogste bevolkingsdichtheid. Zo zijn veel brieven van het Nieuwe Testament gericht aan beginnende kerken in plaatsen als Thessalonica, Colossae en Phillippi.

Terwijl deze steden centra werden van het christelijk geloof, werden de landelijke delen van het rijk bekend als plaatsen waar traditionele, polytheïstische verering bleef bestaan. Degenen die op het platteland woonden, werden dus geïdentificeerd met deze oude religies. Hoe ironisch is het dat de christenen binnen een paar honderd jaar van verschoppelingen naar gecultiveerde stedelingen gingen, terwijl degenen die vasthielden aantraditionele geloofspraktijken werden de "hicks from the sticks," zo u wilt.

Vandaag heidense en paganisme worden nog steeds gebruikt als overkoepelende termen om te verwijzen naar traditionele niet-Abrahamitische religies. Sommigen hebben hun afkeer geuit over het christocentrische karakter van de oorsprong van de term, maar het gebruik ervan blijft bestaan. In werkelijkheid heeft elke regio een heidense religieuze traditie.

De Druïden waren onder de Kelten in Ierland. De Noormannen hadden hun goden en godinnen in Scandinavië. Ook de verschillende religieuze tradities van Native Americans behoren tot deze paraplu. De beoefening van deze religies wordt tegenwoordig vaak aangeduid als Neo-Paganisme. Hoewel zij kunnen verschillen in sommige van hun rituelen en festivals, hebben zij enkele belangrijke herkenningstekens gemeen.

De eerste van deze gemeenschappelijke kenmerken is polytheïsme, wat betekent dat zij in meerdere godheden geloven. Dit komt op vele manieren tot uiting. Sommigen aanbidden een pantheon van godheden. Sommigen geloven in één opperwezen en meerdere mindere goden. Vaak worden de godheden geassocieerd met verschillende elementen van de natuurlijke wereld.

Het is ook gebruikelijk dat het geloofssysteem duotheïstisch is, met een enkele god en godin. Deze verering van het goddelijke vrouwelijke of Moedergodin is een ander kenmerk dat heidense religies gemeen hebben. Zij wordt geïdentificeerd met vruchtbaarheid Haar mannelijke tegenhanger is de heerser van de kosmos, kracht en oorlog.

Het andere gemeenschappelijke kenmerk van heidense religies is het vinden van goddelijkheid in de hele natuur. Deze aardse religies associëren ofwel verschillende godheden met elementen van de aarde, of geloven in panentheïsme, waarbij ze alle goddelijkheid in het universum zien.

Wicca

Wicca is een van de verschillende heidense godsdiensten. Het is een geheel van geloofsovertuigingen die zijn ontleend aan verschillende oude godsdiensten en samengevoegd door de Britse stichter Gerald Gardner. Wicca werd aan het publiek voorgesteld door de publicatie van boeken en pamfletten in de jaren veertig en vijftig.

Oorspronkelijk werd het door Gardner en zijn medebeoefenaars de "Craft" genoemd, maar in de loop der tijd werd het bekend als Wicca, een term die afkomstig is van de Oud-Engelse woorden voor heks, zowel mannelijk als vrouwelijk. Het gebruik van Wicca ten gunste van de Craft was een gezamenlijke poging om de beweging te distantiëren van de stereotiepe opvattingen over heksen, hekserij en magie. Veel aanhangers van zowel Wicca als andere heidense religies doen echter wel degelijk aan Wicca.Omdat het nieuw is, identificeren sociologen Wicca als een... Nieuwe Religieuze Beweging (NRM) ondanks dat het verbonden is met oude religieuze riten.

Dus, wat geloven en beoefenen de volgelingen van Wicca, Wiccans? Dit is een moeilijk te beantwoorden vraag. Hoewel Gardner erkend wordt als de stichter van de beweging, ontbreekt het de religie zelf aan een gecentraliseerde gezagsstructuur. Daarom zijn er talrijke uitdrukkingen ontstaan die met Wicca geassocieerd worden, maar verschillen in praktijk en geloof.

Hieronder volgt een overzicht van de grondbeginselen van Wicca, onderwezen door Gardner.

Net als andere heidense religies, vereert Wicca een god en godin. Deze zijn van oudsher de Gehoornde God en de Moedergodin. Gardner onderwees ook het bestaan van een opperste godheid of "Prime Mover" die boven en buiten de kosmos bestond.

Anders dan in de Abrahamitische godsdiensten, benadrukt Wicca het hiernamaals niet als een centraal principe. Toch volgen veel Wiccans het voorbeeld van Gardner en geloven ze in een vorm van reïncarnatie. Wicca volgt een kalender van festivals, bekend als Sabbats, ontleend aan verschillende Europese religieuze tradities. De belangrijkste Sabbats zijn onder andere Halloween in de herfst van de Kelten, Yuletide in de winter en Ostara in de lente van de Germanen, en Litha of Midzomer, gevierd sinds de Neolithische tijd.

Wiccans en Paganen - Zijn Zij Heksen?

Deze vraag wordt vaak gesteld aan zowel Wiccans als Pagans. Het korte antwoord is ja en nee. Veel Wiccans beoefenen magie en spreuken om de verschillende energieën van het universum te benutten. Pagans zien magie ook zo.

Voor de meesten is deze praktijk louter positief en hoopgevend. Zij oefenen volgens de Wiccan Rede of code. Deze wordt soms in iets andere variaties gesteld, maar kan worden begrepen door de volgende acht woorden: " En gij schaadt niemand, doe wat gij wilt ." Deze eenvoudige zin is de basis van de Wiccan-moraal en vervangt de veel uitgebreidere ethische leer in de Abrahamitische godsdiensten.

Het belichaamt de vrijheid om naar eigen inzicht te leven en het centraal stellen van het niet schaden van iemand of iets. Ook Wicca heeft geen heilige tekst op zich. In plaats daarvan gebruikte Gardner wat hij noemde zijn Book of Shadows die een compilatie was van verschillende spirituele en mystieke teksten.

Samengevat

Niet alle heidenen zijn Wiccans, en niet alle Wiccans zijn heksen. Wicca is één van de vele religieuze tradities onder de paraplu van het heidendom. Veel mensen hebben gezocht naar een hogere betekenis buiten de structuur van de drie belangrijkste Abrahamitische religies. Zij hebben een spiritueel thuis gevonden in het heidendom met zijn verering van vrouwelijkheid, focus op ritueel, en de heiligheid van de natuur. Deze aspecten bieden een gevoel vanverbinding niet alleen met het goddelijke, maar ook met het verleden.