In de Egyptische mythologie was de grote godin Nut een van de oergoden. Zij had een sterke invloed, en mensen vereerden haar in het hele oude Egypte. Haar nakomelingen zouden de cultuur eeuwenlang beïnvloeden. Laten we haar mythe eens nader bekijken.

Wie was Nut?

Volgens de Heliopolitische scheppingsmythe was Nut de dochter van Shu, de god van de lucht, en Tefnut, de godin van de vochtigheid. In het begin van haar verhaal was ze de godin van de nachtelijke hemel, maar later werd ze de godin van de hemel in het algemeen. Ze was de zus van Geb de god van de aarde, en samen vormden zij de wereld zoals wij die kennen.

In sommige verslagen was Nut ook de godin van de astronomie, van moeders, sterren en het heelal. Zij was een van de Ennead, ooit de negen belangrijkste goden van het oude Egypte. Zij waren de goden van Heliopolis, de geboorteplaats van alle godheden, en de stad waar de schepping zou hebben plaatsgevonden.

Nut's Depictions

In de meeste van haar afbeeldingen verscheen Nut als een naakte vrouw die over Geb heen boog. Aangezien Geb de aarde voorstelde en Nut de hemel, vormden zij samen de wereld. Soms werd de god van de lucht, Shu, getoond die Nut ondersteunde. In sommige gevallen verscheen ze ook als koe, aangezien dat de vorm was die ze aannam toen ze de zon droeg. De hiëroglief van haar naam is een waterpot, dus verschillende afbeeldingen tonen haar zittend met eenwaterpot in haar handen of op haar hoofd.

De mythe van Nut en Geb

Moer ondersteund door Shu met Geb liggend eronder. Publiek domein.

Volgens de Heliopolitische mythe zijn Nut en Geb verliefd geworden en door hun innige omhelzing was er geen plaats voor de schepping tussen hen beiden. Daarom moest hun vader Shu hen scheiden. Hierdoor schiep hij in het midden van hen de hemel, de aarde en de lucht.

De meeste afbeeldingen van Nut, Geb en Shu tonen Nut gebogen over Geb, die de hemel vormt. Geb ligt eronder en vormt de aarde, terwijl Shu in het midden staat en de twee met zijn handen scheidt, als symbool voor lucht.

Uit het huwelijk van Nut en Geb zouden vier kinderen zijn geboren - Osiris Set, Isis en Nephthys. Al deze goden, waaraan we de scheppergod Atum moeten toevoegen, vormden de zogenaamde Heliopolitische Ennead.

Nut's Kinderen

Een andere scheppingsmythe vertelt dat de scheppergod Ra bang was dat Nut's kinderen zijn troon zouden overnemen, zoals een voorteken hem had meegedeeld. Daarom verbood Ra, toen hij ontdekte dat zij zwanger was, Nut kinderen te krijgen binnen de 360 dagen van het jaar. In de kalender van het oude Egypte had het jaar twaalf maanden van elk 30 dagen.

Nut riep de hulp in van Thoth, de god van de wijsheid. Volgens sommige auteurs was Thoth heimelijk verliefd op Nut, en daarom aarzelde hij niet om haar te helpen. Thoth begon te dobbelen met Khonsu de god van de maan. Elke keer als de maan verloor, moest hij een deel van zijn maanlicht aan Thoth geven. Zo kon de god van de wijsheid vijf extra dagen creëren, zodat Nut haar kinderen kon baren.

In andere versies van het verhaal beval Ra Shu om Nut en Geb te scheiden omdat hij bang was voor de macht die haar kinderen zouden hebben. Ra accepteerde haar kinderen niet en verwierp ze vanaf het begin. Ze zouden echter deel gaan uitmaken van de Ennead en de Egyptische cultuur eeuwenlang beïnvloeden.

De rol van noten in het oude Egypte

Als godin van de hemel had Nut verschillende rollen in het Oude Egypte. Ze vormde een boog over Geb, en haar vinger en tenen raakten de vier windstreken aan. In haar afbeeldingen over Geb verschijnt ze met een lichaam vol sterren, wat de nachtelijke hemel betekent.

Als de grote hemelgodin zou de donder haar lach zijn, en haar tranen de regen. Zij was de hemel zowel overdag als 's nachts, maar na de nacht slikte zij elk hemellichaam in en liet ze na de dag weer tevoorschijn komen.

• Nut en Ra

In de mythen reisde Ra, de zonnegod en de personificatie van de zon, overdag door het lichaam van Nut, wat de reis van de zon langs de hemel overdag betekende. Aan het einde van zijn dagelijkse taak verzwolg Nut de zon en hij/zij reisde door haar lichaam om de volgende dag weer herboren te worden. Zo begon de reis opnieuw. In die zin was Nut verantwoordelijk voor de verdeling van de dagen nacht. Zij beheerste ook de regelmatige doorgang van de zon langs de hemel. In sommige bronnen verschijnt zij hierdoor als de moeder van Ra.

• Nut en Wedergeboorte

Volgens sommige bronnen was Nut ook verantwoordelijk voor de wedergeboorte van Osiris nadat zijn broer Set hem had gedood. Osiris was de rechtmatige heerser van Egypte omdat hij de eerstgeborene was van Geb en Nut. Set eigende zich echter de troon toe en doodde en verminkte daarbij zijn broer.

• Nut en de doden

Nut had ook associaties met de dood. In sommige van haar afbeeldingen tonen de auteurs haar in een doodskist om haar bescherming over de doden voor te stellen. Zij was de beschermster van de zielen tot hun wedergeboorte in het hiernamaals. In het Oude Egypte schilderde men haar figuur in het deksel van sarcofagen, zodat zij de overledenen kon begeleiden op hun reis.

Invloed van de noot

Nut had te maken met veel van de zaken in het Oude Egypte. Als beschermster van de doden was zij een altijd aanwezige figuur in de begrafenisrituelen. Zij verscheen op de sarcofaagschilderingen met beschermende vleugels of met een ladder; haar laddersymbool verscheen ook in de graftombes. Deze afbeeldingen verbeeldden de reis van de zielen naar het hiernamaals.

Als godin van de hemel had de Egyptische cultuur Nut de dag en de nacht te danken. Ra was een van de machtigste goden van Egypte, en toch reisde hij over Nut om zijn rol te vervullen. Zij had ook te maken met de kosmogonie en het begin van het universum.

Een van Nut's namen was zij die de goden droeg want zij droeg de tweede lijn van Egyptische goden. Deze titel zou ook kunnen verwijzen naar Ra's dagelijkse geboorte uit Nut in de ochtend. Vanwege de wederopstanding van Osiris, verwezen de mensen naar Nut als zij die duizend zielen bezit. Dit kwam ook door haar band met de overledene.

In de mythe van haar geboorte van haar kinderen, veranderde Nut de werking van de kalender. Het is misschien aan Nut te danken dat we de indeling van het jaar hebben zoals we die nu kennen. De extra dagen die zij nodig had om te bevallen veranderden de Egyptische kalender, en werden beschouwd als feestelijke dagen aan het eind van het jaar.

Feiten over noten

Nut is de nakomeling van Shu en Tefnut, oergoden van Egypte.

Nut's gemalin is haar broer, Geb.

Nut's kinderen zijn Osiris, Isis Set en Nephthys.

De symbolen van Nut zijn de hemel, sterren en koeien.

De maqet verwijst naar de heilige ladder van Nut, die Osiris gebruikte om de hemel te betreden.

Nut vertegenwoordigt de hemel en de hemellichamen.

Nut was de barrière tussen schepping en chaos en dag en nacht. Samen met Geb vormde zij de wereld.

In het kort

Nut was een van de oergodheden van de Egyptische mythologie, waardoor zij een centrale figuur was in deze cultuur. Haar associaties met de dood maakten haar tot een groot onderdeel van tradities en riten; het verbreedde ook haar verering in Egypte. Nut was verantwoordelijk voor de sterren, de doorgang en de wedergeboorte van de zon. Zonder Nut zou de wereld er heel anders hebben uitgezien.