In de Griekse mythologie was Melpomene beroemd als een van de Negen Muzen, de dochters van Zeus en Mnemosyne. Zij en haar zusters stonden bekend als de godinnen die de inspiratie creëerden voor elk aspect van het wetenschappelijk en artistiek denken. Melpomene was oorspronkelijk de Muze van het koor, maar later werd ze bekend als de Muze van de tragedie. Hier wordt het verhaal van Melpomene nader bekeken.

Wie was Melpomene?

Melpomene werd geboren bij Zeus , de god van de donder, en zijn geliefde Mnemosyne Het verhaal gaat dat Zeus werd aangetrokken door de schoonheid van Mnemosyne en hij bezocht haar negen nachten achtereen. Mnemosyne werd zwanger in elke nacht, en baarde negen dochters in negen opeenvolgende nachten. Hun namen waren Calliope, Clio, Euterpe, Melpomene, Thalia, Terpsichore , Polyhymnia, Urania en Erato en ze waren allemaal prachtige jonge meisjes, die de schoonheid van hun moeder hadden geërfd.

De meisjes werden bekend als de Jongere Muzen, zodat ze gemakkelijk te onderscheiden waren van de Oudere Muzen uit een eerdere tijd in de Griekse mythologie. Elk van hen was verbonden met een artistiek of wetenschappelijk onderdeel. Melpomene werd bekend als de Muze van de tragedie.

Toen Melpomene en haar zusjes klein waren, stuurde hun moeder hen naar Eupheme, een nimf die op de berg Helicon woonde. Eupheme verzorgde de Muzen, en Apollo de god van de muziek en de poëzie, leerde hen alles wat hij kon over de kunsten. Later leefden de Muzen op de berg Olympus, zittend naast hun vader, Zeus, en waren meestal te vinden in gezelschap van hun mentor Apollo en Dionysus de god van de wijn.

Van koor tot tragedie - de veranderende rol van Melpomene

Sommige bronnen stellen dat zij aanvankelijk de Muze van het Koor was en de reden waarom zij veranderde in de Muze van de Tragedie blijft onbekend. Volgens bepaalde oude bronnen was theater nog niet uitgevonden in het oude Griekenland in de tijd dat Melponeme voor het eerst bekend werd. Zij werd de Muze van de Tragedie veel later tijdens de klassieke periode in Griekenland. Vertaald betekent Melpomene's naam 'vieren met'.zang en dans", afgeleid van het Griekse werkwoord "melpo". Dit staat haaks op haar rol in relatie tot de tragedie.

Voorstellingen van Melpomene

Melpomene wordt typisch afgebeeld als een mooie jonge vrouw, die cothurnuslaarzen draagt, laarzen die gedragen werden door de tragische acteurs van Athene. Ze houdt vaak een tragediemasker in haar hand, dat acteurs droegen wanneer ze in tragische toneelstukken optraden.

Ze wordt ook vaak afgebeeld met een knots of een mes in de ene hand en het masker in de andere, terwijl ze op een of andere pilaar leunt. Soms wordt Melpomene ook afgebeeld met een kroon van klimop op haar hoofd.

Melpomene en Dionysos - Een onbekende verbinding

Melpomene wordt ook geassocieerd met de Griekse god Dionysos, en om onbekende redenen worden zij meestal samen afgebeeld in de kunst. Op sommige schilderijen van de godin draagt zij een krans op haar hoofd van druivenranken, een symbool dat met Dionysos wordt geassocieerd.

Sommige bronnen zeggen dat het waarschijnlijk komt omdat haar domein oorspronkelijk lied en dans zou zijn, die beide belangrijk waren in de verering van de wijngod, en anderen zeggen dat ze misschien een relatie hadden.

Melpomene's nakomelingen

Melpomene zou een relatie hebben gehad met Achelous, een kleine god van de rivier. Hij was ook de zoon van Tethys, de godin van de Titanen. Achelous en Melpomene trouwden en kregen verschillende kinderen, die bekend werden als de Sirenes In sommige verslagen zou de moeder van de Sirene echter een van de drie Muzen zijn, hetzij Melpomene of een van haar zusters: Calliope of Terpsichore.

Het aantal Sirenen verschilt volgens verschillende bronnen: sommigen zeggen dat er maar twee waren en anderen dat het er meer waren. Het waren zeer gevaarlijke wezens die met hun lieflijk, betoverend gezang zeelieden in de buurt lokten, zodat hun schepen op de rotsachtige eilandkust zouden vergaan.

De rol van Melpomene in de Griekse Mythologie

Als godin van de tragedie moest Melpomene de stervelingen inspireren bij het schrijven of opvoeren van tragedies. De kunstenaars van het oude Griekenland riepen haar leiding en inspiratie in wanneer een tragedie werd geschreven of opgevoerd door tot de godin te bidden en haar offers te brengen. Ze deden dit meestal op de berg Helicon, waarvan werd gezegd dat het de plaats was waar alle stervelingen naar toe gingen omde Muzen aanbidden.

Naast haar rol als beschermvrouwe van de tragedie had Melpomene ook een rol te vervullen met haar zusters op de berg Olympus. Zij en haar zusters, de andere acht Muzen, zorgden voor vermaak voor de Olympische godheden en vermaakten hen met hun gezang en dans. Zij zongen ook verhalen over de goden en helden, vooral over de grootsheid van Zeus, de oppergod.

Melpomene's Associaties

Melpomene komt voor in de geschriften van vele beroemde Griekse auteurs en dichters, waaronder Hesiod's Theogonie en de Orphische Hymnen. Volgens Diodorus Siculus noemt Hesiod de godin van de tragedie in zijn geschriften de godin die "de ziel van haar luisteraars charmeert".

Melpomene is ook afgebeeld op verschillende beroemde schilderijen. Een van die schilderijen is de Grieks-Romeinse moisaïek die zich nu in het Nationaal Museum van Bardo in Tunesië bevindt. Het stelt de oude Romeinse dichter Vergilius voor met Melpomene links van hem en haar zuster Clio rechts van hem.

In het kort

Melpomene blijft een belangrijke godin voor de Grieken, vooral als je bedenkt hoe belangrijk drama voor hen was. Zelfs vandaag de dag zeggen sommigen dat wanneer een tragedie wordt geschreven of succesvol wordt opgevoerd, dit betekent dat de godin aan het werk is. Maar afgezien van het verhaal over haar geboorte en het feit dat zij mogelijk de moeder was van de Sirenen, is er niet veel bekend over de Muze van de tragedie.