Thanatos, de Griekse personificatie van de Dood, is een belichaming van geweldloos en vreedzaam heengaan. In het Grieks vertaald betekent zijn naam letterlijk dood.

Thanatos was geen god, maar eerder een daimon of de geest van de dood wiens zachte aanraking een ziel in vrede doet sterven.

De rol van Thanatos in de Griekse Mythologie

Heel vaak, in de Griekse mythologie, Hades wordt aangezien als de god van dood Als heerser van de onderwereld houdt Hades zich normaal gesproken bezig met de dood en is hij de god van de doden. Het is echter de oergod Thanatos die de dood verpersoonlijkt.

Thanatos speelt geen grote rol in de Griekse mythologie. Hij behoorde tot de eerste generatie goden. Zoals veel van de oerwezens, zijn moeder Nyx de godin van de nacht, en zijn vader, Erebus de god van de duisternis, worden vaak beschouwd als concepten in plaats van fysieke figuren.

Echter, Thanatos is een uitzondering. Hij komt een paar keer voor in vroege Griekse kunstwerken. Hij verschijnt vaak als een man met vleugels die een donkere mantel draagt. Soms wordt hij afgebeeld met een zeis - een figuur die lijkt op wat wij tegenwoordig beschouwen als de Magere Hein.

Hypnos and Thanatos - Sleep and His Half-Brother Death door John William Waterhouse, 1874. Publiek domein.

Als godheden worden geassocieerd met de dood, wordt vaak aangenomen dat ze slecht zijn. De angst voor de dood en het onvermijdelijke is de reden waarom deze figuren worden gedemoniseerd. Maar de meerderheid van deze godheden, Thanatos inbegrepen, zijn verre van slecht. Thanatos werd beschouwd als de geest van de niet-gewelddadige dood, bekend om zijn zachte aanraking, vergelijkbaar met die van zijn broer Hypnos, de oergod van de slaap .

Het was de zus van Thanatos, Keres de oergeest van slachting en ziekte, die vaak wordt gezien als een bloeddorstige en achtervolgende figuur. De andere broers en zussen van Thanatos zijn net zo machtig: Eris de godin van de strijd; Nemesis de godin van de vergelding; Apate , de godin van de misleiding; en Charon de schippers van de onderwereld.

Bij het uitvoeren van zijn taken is Thanatos, net als Hades, onbevooroordeeld en zonder onderscheid, daarom werd hij gehaat door zowel mensen als goden. In zijn ogen viel er met de dood niet te onderhandelen, en hij was genadeloos tegenover degenen wiens tijd voorbij was. Zijn aanraking van de dood was echter snel en pijnloos.

De dood werd misschien als onvermijdelijk beschouwd, maar er zijn enkele gevallen waarin individuen erin slaagden Thanatos te slim af te zijn en de dood voor een korte periode te omzeilen.

Populaire mythes over Thanatos

In de Griekse mythologie speelt Thanatos een belangrijke rol in drie essentiële verhalen:

Thanatos en Sarpedon

Thanatos wordt meestal geassocieerd met één gebeurtenis in de Trojaanse oorlog. Tijdens één van de veldslagen.., Zeus zijn zoon, de halfgod Sarpedon, werd gedood terwijl hij voor Troje vocht. Sarpedon was een bondgenoot van de Trojanen en vocht fel tot het laatste jaar van de oorlog toen Patroclus doodde hem.

Ondanks dat Zeus verantwoordelijk was voor de oorlog, betreurde hij de dood van zijn zoon. Hij weigerde zijn lichaam te laten schande maken op het slagveld.

Zeus beval Apollo om naar het slagveld te gaan en Sarpedons dode lichaam op te halen. Apollo gaf het lichaam vervolgens aan Thanatos en zijn broer Hypnos. Samen droegen ze het lichaam van het slagveld naar Lycia, Sarpedons thuisland, voor een gepaste heldenbegrafenis.

Thanatos aanvaardde deze taak, niet omdat het een bevel was van Zeus, maar omdat het eren van de dood zijn plechtige plicht was.

Thanatos en Sisyphus

De koning van Korinthe, Sisyphus, stond bekend om zijn list en bedrog. Zijn onthulling van de geheimen van de goden maakte Zeus boos, en hij werd gestraft.

Thanatos kreeg de opdracht de koning naar de Onderwereld te brengen en hem daar te ketenen omdat zijn tijd onder de levenden voorbij was. Toen de twee de Onderwereld bereikten, vroeg de koning Thanatos te demonstreren hoe de kettingen werken.

Thanatos was barmhartig genoeg om de koning zijn laatste verzoek in te willigen, maar Sisyphus greep de kans en ketende Thanatos in zijn eigen ketenen en ontsnapte aan de dood. Met Thanatos gebonden in de Onderwereld, kon niemand op Aarde sterven. Dit maakte de god woedend... Ares de god van de oorlog, die zich afvroeg wat voor nut oorlog had als zijn tegenstanders niet gedood konden worden.

Daarom greep Ares in en reisde naar de Onderwereld om Thanatos te bevrijden en koning Sisyphus uit te leveren.

Dit verhaal laat zien dat Thanatos niet slecht is; hij toonde mededogen met de koning. Maar in ruil daarvoor werd hij bedrogen. Daarom kunnen we dit mededogen mogelijk zien als zijn kracht of zwakte.

Thanatos en Heracles

Thanatos had ook een korte confrontatie met de held... Heracles Nadat Sisyphus had laten zien dat de god van de dood te slim af kon zijn, bewees Heracles dat hij ook te slim af kon zijn.

Toen Alcestis en Admetus trouwden, dronken Admetus verzuimde een offer te brengen aan de godin van de wilde dieren, Artemis De boze godin legde slangen in zijn bed en doodde hem. Apollo, die toen Admetus diende, zag het gebeuren en met de hulp van de Fates wist hij hem te redden.

Maar nu was er een lege plek in de Onderwereld die opgevuld moest worden. De liefhebbende en loyale vrouw zijn, Alcestis stapte naar voren en bood zich aan om zijn plaats in te nemen en te sterven. Bij haar begrafenis werd Heracles woedend en besloot naar de Onderwereld te gaan en te proberen haar te redden.

Heracles vocht met Thanatos en slaagde er uiteindelijk in hem te overmeesteren. De god van de dood werd toen gedwongen Alcestis vrij te laten. Hoewel de wending van de gebeurtenissen hem kwaad maakte, was Thanatos van mening dat Heracles rechtvaardig vocht en won, en hij liet hen gaan.

De afbeelding en symboliek van Thanatos

In de latere tijdperken werd de overgang van leven naar dood gezien als een meer aantrekkelijke optie dan voorheen. Met dit kwam ook de verandering in het uiterlijk van Thanatos. Vaker wel dan niet werd hij afgebeeld als een extreem mooie god, vergelijkbaar met Eros en de andere gevleugelde goden uit de Griekse mythologie.

Er zijn verschillende voorstellingen van Thanatos. In sommige wordt hij afgebeeld als een kind in de armen van zijn moeder. In andere wordt hij afgebeeld als een gevleugelde god met een omgekeerde toorts in de ene hand en een vlinder of een krans van klaprozen in de andere.

• De fakkel - Soms brandde de fakkel, en andere keren was er geen vlam. De brandende omgekeerde fakkel zou staan voor opstanding en het eeuwige leven. Als de fakkel is gedoofd, symboliseert dat... het einde van een leven en rouw .
• De vleugels - De vleugels van Thanatos hadden ook een belangrijke symbolische betekenis. Ze stonden voor de rol van de Dood. Hij kon vliegen en reizen tussen de stervelingen en de onderwereld, die de zielen van de overledenen naar hun rustplaats brengen. Evenzo symboliseerden de vleugels van de vlinder de de reis van de geest van de dood naar het hiernamaals.
• De krans - De ronde vorm van de krans suggereert de eeuwigheid en het leven na de dood. Voor sommigen kan het gezien worden als een symbool van overwinning op de dood .

Thanatos in de moderne geneeskunde en psychologie

Volgens Freud zijn er twee basisdriften of instincten in alle mensen. De ene is gerelateerd aan het levensinstinct, bekend als Eros en de andere verwijst naar de doodsdrift, genaamd Thanatos .

Uit het concept dat mensen een drang tot zelfvernietiging bezitten, zijn een aantal moderne medische en psychologische termen voortgekomen:

• Thanatofobie - de angst voor het concept van sterfelijkheid en dood, inclusief kerkhoven en lijken.
• Thanatologie - de wetenschappelijke studie van de omstandigheden die verband houden met de dood van een persoon, waaronder rouw, verschillende doodsrituelen die door verschillende culturen en samenlevingen worden aanvaard, verschillende herdenkingsmethoden en biologische veranderingen van het lichaam in de periode na de dood.
• Euthanasie - komt van de Griekse woorden eu (goed of goed) en thanatos (dood). en kan worden vertaald als goede dood Het verwijst naar de praktijk van het beëindigen van het leven van een persoon die lijdt aan een pijnlijke en ongeneeslijke ziekte.
• Thanatosis - ook bekend als schijndood of tonische immobiliteit. In dierlijk gedrag, verwijst het naar het proces van het veinzen van de dood om ongewenste en potentieel schadelijke aandacht af te weren. Bij mensen kan het voorkomen als een persoon een intens trauma ervaart, zoals seksueel misbruik.

Thanatos feiten

Zijn moeder was Nyx en zijn vader was Erebus.

Thanatos is vooral bekend als de personificatie van de dood. Hij is niet zozeer de god van de dood als wel de Dood zelf.

Thanatos wordt vaak afgebeeld met klaproos, vlinder, zwaard, omgekeerde toorts en vleugels.

Tot de broers en zussen van Thanatos behoren Hypnos, Nemesis, Eris, Keres, Oneiroi en anderen.

Thanatos wordt niet afgeschilderd als een kwaadaardig wezen, maar als iemand die een belangrijke en noodzakelijke rol moet vervullen om het evenwicht tussen leven en dood te bewaren.

Het Romeinse equivalent van Thanatos is Mors.

Thanatos, die zijn oorsprong vindt in de Griekse mythe, is tegenwoordig een populaire figuur in videospellen, stripboeken en andere popculturele fenomenen. Daarin wordt hij vaak afgebeeld als het kwaad.

Om het af te ronden

Hoewel Thanatos een invloed kan zijn geweest op de Grim Reaper en andere symbolen geassocieerd met de kwade kant van de dood zijn ze zeker niet dezelfde persoon. Zijn zachte aanraking en omhelzing worden beschreven als bijna welkom in de Griekse mythologie. Er is geen glorie in wat Thanatos doet, maar de rol die hij vervult is cruciaal in het onderhouden van de cyclus van leven en dood.