Wśród wpływowych bóstw starożytności Dagon był głównym bogiem dla Filistynów, a także dla innych grup ludzi i religii.Jego kult i domeny wzmocnione przez tysiąclecia i rozprzestrzenił się na kilka krajów.Dagon grał wiele ról w różnych kontekstach, ale jego główną rolą było jako boga rolnictwa.

Kim był Dagon?

Dagon jako bóg-ryba, domena publiczna.

Dagon był semickim bogiem rolnictwa, upraw i płodności ziemi.Jego kult rozprzestrzenił się w kilku regionach starożytnego Bliskiego Wschodu.W języku hebrajskim i ugaryckim jego imię oznacza ziarno lub kukurydzę, co symbolizuje jego ścisły związek ze zbiorami.Niektóre źródła proponują, że Dagon był wynalazcą pługa.Oprócz Filistynów, Dagon był centralnym bogiem dla Kananejczyków.

Nazwa i powiązania

Kilka źródeł różni się co do pochodzenia jego imienia.Do niektórych, nazwa Dagon pochodzi z hebrajskich i ugaryckich korzeni, ale ma też związki z kananejskim słowem oznaczającym rybę, a kilka jego przedstawień ukazuje go jako boga pół-ryby pół-człowieka. Jego imię ma też związki z korzeniem dgn , co miało związek z chmurami i pogodą.

Pochodzenie Dagona

Początki Dagona sięgają 2500 r. p.n.e., kiedy to ludzie z Syrii i Mezopotamii rozpoczęli jego kult na starożytnym Bliskim Wschodzie.W panteonie kananejskim Dagon był jednym z najpotężniejszych bogów, dopiero na drugim miejscu po El. Był synem boga Anu i przewodniczył płodności ziemi.Niektóre źródła proponują, że Kananejczycy zaimportowali Dagona z mitologii Babilonii.

Dagon zaczął tracić znaczenie dla Kananejczyków, ale pozostał głównym bogiem dla Filistynów. Kiedy ludzie z Krety przybyli do Palestyny, przyjęli Dagona jako ważne bóstwo. Pojawia się w pismach hebrajskich jako pierwotne bóstwo Filistynów, gdzie kojarzony był ze śmiercią i światem podziemnym.

Konsorcjantka Dagona była znana jako Belatu, ale jest też kojarzona z boginią Nanshe, która była boginią rybołówstwa i płodności. Dagon jest też kojarzony z boginiami Shala lub Ishara.

Dagon i Arka Przymierza

Według Pisma Świętego Filistyni ukradli Izraelitom Arkę Przymierza, tablicę z dziesięcioma przykazaniami. Izraelici nieśli ją przez 40 lat przez pustynię, wędrując po niej. Kiedy Filistyni ją ukradli, zabrali ją do świątyni Dagona. Według Biblii Hebrajskiej pierwszej nocy, kiedy Arka została umieszczona w świątyni, posągDagon, który był w świątyni, spadł.Filistyni uważali, że to nic innego jak nieszczęście, więc zastąpił posąg.Następnego dnia, obraz Dagon pojawił się dekapitacji.Filistyni wziął Arkę do innych miast, gdzie również spowodował różne problemy.W końcu zwrócili go Izraelitom z innymi darami.

W Biblii jest to wspomniane w ten sposób:

1 Samuel 5:2-5: Wtedy Filistyni wzięli Arkę Bożą i przynieśli ją do domu Dagona i ustawili ją przy Dagonie.Gdy Aszdodyci wstali wczesnym rankiem następnego dnia, oto Dagon upadł twarzą na ziemię przed Arką Pana.Wzięli więc Dagona i ustawili go znowu na swoim miejscu.Lecz gdy wstali wczesnym rankiem następnego dnia, oto Dagon upadł twarzą na ziemię przed ArkąPan.A głowa Dagona i obie dłonie jego zostały odcięte na progu; pozostał mu tylko pień Dagona.Dlatego do dziś ani kapłani Dagona, ani wszyscy, którzy wchodzą do domu Dagona, nie stąpają po progu Dagona w Aszdod.

Kult Dagona

Chociaż Dagon był ważnym bóstwem na starożytnym Bliskim Wschodzie, jego centralnym miejscem kultu była Palestyna. Był głównym bogiem Filistynów i podstawową postacią w ich panteonie. Dagon był podstawowym bogiem w palestyńskich miastach Gaza, Azotus i Aszkelon.

Ponieważ Filistyni byli głównymi antagonistami w opowieściach o Izraelitach, Dagon pojawia się w Biblii.Poza Palestyną Dagon był także istotnym bogiem w fenickim mieście Arvad.Dagon miał kilka innych imion i domen w zależności od miejsca kultu.Poza Biblią Dagon pojawia się także w pismach z Tel-el-Amarna.

Dagon jako bóg ryb

Niektóre źródła uważają, że Dagon był pierwszym mermenem, który istniał.Tradycja bóstw związanych z rybami rozprzestrzeniła się w wielu religiach.Chrześcijaństwo, religia fenicka, mitologia rzymska, a także babilońscy bogowie byli związani z symboliką ryb.To zwierzę reprezentowało płodność i dobroć, jak Dagon.W tym sensie najbardziej znane przedstawienia Dagona są w jego roli Boga Ryb.

Dagon w czasach współczesnych

W czasach współczesnych Dagon wpłynął na popkulturę poprzez gry, książki, filmy i seriale.

• Dagon jest główną postacią w grze Lochy i Smoki jako władca demonów.
• W filmie Conan Niszczyciel antagonista jest oparty na bogu filistyńskim.
• W serialu Buffy the Vampire Slayer, Zakon Dagona również dostarczył ważną rolę.
• Występuje w kilku innych programach telewizyjnych i filmach, takich jak "Kształt wody" Guillermo del Toro, "Blade Trinity", "Supernatural", a nawet w serialu dla dzieci "Ben 10".

W literaturze chyba największy wpływ miał w opowiadaniu H.P Lovecrafta Dagon Uważa się, że kilka postaci George'a R.R. Martina w Pieśni Lodu i Ognia wywodzi się z tego opowiadania, a tym samym z Dagona. Poza tym Dagon pojawia się w dziełach Freda Chappella, George'a Eliota i Johna Miltona, jednak większość z tych wystąpień znacznie odbiega od jego pierwotnej roli w filistyńskim panteonie.

W skrócie

Dagon był ważnym bóstwem czasów starożytnych i był czczony w kilku różnych kulturach. Jego wpływ rozprzestrzenił się od wczesnych cywilizacji Bliskiego Wschodu do Filistynów, jako bóg płodności, dobroci i rolnictwa. Nawet dzisiaj Dagon wpływa na społeczeństwo poprzez jego różne występy w popkulturze.