Valhalla to wielka sala Odyna, znajdująca się w Asgardzie. To tutaj Odyn, Wszechojciec, gromadzi największych norweskich bohaterów, by wraz z Walkiriami i bardem Bragim toczyć sparingi, pić i ucztować. Ragnarok Ale czy Valhalla to tylko nordycka wersja nieba, czy może coś zupełnie innego?

Co to jest Valhalla?

Valhalla, czy Valhöll w języku staronordyjskim oznacza Hall of the Slain . It shared the same root Val jako Walkirie, czyli Choosers of the Slain.

Ta ponuro brzmiąca nazwa nie umniejsza pozytywnego postrzegania Valhalli. W całej historii starożytnych nordyckich i germańskich ludów, Valhalla była życiem pozagrobowym, do którego dążyła większość mężczyzn i kobiet. Mimo to, ponurość tego miejsca jest istotną częścią jego głębszego znaczenia.

Jak wyglądała Valhalla?

Według większości opisów, Valhalla była ogromną złotą salą w środku Asgardu, królestwa norweskich bogów. Jej dach zrobiony był z tarcz wojowników, krokwie - z włóczni, a miejsca wokół stołów biesiadnych - z napierśników wojowników.

Olbrzymie orły patrolowały niebo nad złotą salą Odyna, a wilki strzegły jej bram. Gdy już zaproszono poległych norweskich bohaterów do środka, witał ich norweski bóg poeta, Bragi.

Podczas pobytu w Valhalli norwescy bohaterowie, zwani einherjer, spędzali całe dnie walcząc ze sobą dla zabawy, a ich rany magicznie goiły się każdego wieczoru. Następnie ucztowali i pili przez całą noc mięso dzika Saehrimnira, którego ciało regenerowało się po każdym zabiciu i zjedzeniu, a także pili miód pitny z wymion kozy Heidrun, który również nigdy nie przestawał płynąć.

Podczas uczty zabici bohaterowie byli obsługiwani i dotrzymywali towarzystwa przez te same Walkirie, które przywiodły ich do Valhalli.

Jak norwescy bohaterowie dostali się do Valhalli?

Valhalla (1896) Max Bruckner (Public Domain)

Podstawowa historia o tym, jak norwescy wojownicy i wikingowie trafiali do Valhalli jest stosunkowo dobrze znana nawet dzisiaj - ci, którzy zginęli bohatersko w bitwie, byli zabierani do złotej sali Odyna na grzbietach latających koni Walkirii, podczas gdy ci, którzy zmarli z powodu chorób, starości lub wypadków, spędzili internowanie w Hel lub Helheim .

Kiedy jednak zaczynasz zagłębiać się nieco w niektóre norweskie mity i sagi, zaczynają pojawiać się pewne niepokojące szczegóły. W wielu wierszach Walkirie nie tylko zbierają tych, którzy zginęli w bitwie, ale muszą wybierać, kto umrze w pierwszej kolejności.

W jednym szczególnie niepokojącym wierszu -. Darraðarljóð od Saga Njala - Bohater Dörruð widzi w chacie w pobliżu bitwy pod Clontarf dwanaście Walkirii, które jednak zamiast czekać na zakończenie bitwy i zebranie poległych, tkają losy wojowników na odrażającym krosnie.

Urządzenie to zostało wykonane z ludzkich jelit zamiast wątku i osnowy, ludzkich głów zamiast ciężarków, strzał zamiast kołowrotków i miecza zamiast czółenka. Na tym urządzeniu Walkirie wybierały i decydowały, kto zginie w nadchodzącej bitwie. Dlaczego to robiły, ujawnia kluczową ideę Valhalli.

Jaki był sens Valhalli?

W przeciwieństwie do nieba w większości innych religii, Valhalla nie jest po prostu miłym miejscem, gdzie "dobrzy" lub "zasłużeni" mogliby cieszyć się wieczną błogością. Zamiast tego, w mitologii nordyckiej była to raczej poczekalnia na Koniec Dni -... Ragnarok .

Nie umniejsza to "pozytywnych" wyobrażeń o Valhalli - Norwedzy cieszyli się na myśl o spędzeniu tam swoich zaświatów. Wiedzieli jednak również, że gdy nadejdzie Ragnarok, ich martwe dusze będą musiały po raz ostatni chwycić za broń i walczyć po przegranej stronie w ostatecznej bitwie świata - bitwie bogów Asgardu z siłami chaosu.

To ujawnia wiele o mentalności starożytnych Norse, co omówimy poniżej, i ujawnia plan Odyna w całej mitologii norweskiej.

Będąc jednym z najmądrzejszych bogów w norweskich legendach, Odyn był w pełni świadomy przepowiadanego Ragnaroku.Wiedział, że Ragnarok jest nieunikniony, i że Loki Wiedział też, że bohaterowie Valhalli będą walczyć po stronie bogów i że bogowie przegrają bitwę, a sam Odyn zostanie zabity przez syna Lokiego, wielkiego wilka Fenrir .

Pomimo całej tej przedwiedzy, Odyn wciąż starał się jak mógł, by zgromadzić w Valhalli jak najwięcej dusz wielkich norweskich wojowników - by spróbować przechylić szalę na swoją korzyść. To także dlatego Walkirie nie wybierały po prostu tych, którzy zginęli w bitwie, ale starały się tak pokierować sprawami, by zginęli "właściwi" ludzie.

Wszystko to było oczywiście ćwiczeniem na próżno, ponieważ w mitologii nordyckiej przeznaczenie jest nieuchronne. Chociaż Wszechojciec robił wszystko, co mógł, przeznaczenie podążało swoim torem.

Valhalla vs. Hel (Helheim)

Kontrapunktem Valhalli w mitologii norweskiej jest Hel, nazwany tak na cześć jego strażniczki - córki Lokiego i bogini podziemnego świata Hel. W nowszych pismach Hel, królestwo, jest często nazywane Helheimem dla jasności. Nazwa ta nie jest używana w żadnym ze starszych tekstów, a Hel, miejsce, było opisywane jako część królestwa Niflheim.

Nifleheim, jeden z najrzadziej poruszanych tematów z Dziewięciu Królestw, był opustoszałym miejscem lodu i zimna, pozbawionym życia. Co ciekawe, Helheim nie był miejscem tortur i udręki, jak chrześcijańskie piekło - był po prostu bardzo nudną i pustą przestrzenią, w której nic się nie działo. To pokazuje, że dla Nordyków nuda i bezczynność były "piekłem".

Istnieją pewne mity, które wspominają, że dusze z Helheimu miałyby dołączyć - przypuszczalnie niechętnie - do Lokiego w jego ataku na Asgard podczas Ragnaroku. To dalej pokazuje, że Helheim był miejscem, do którego żaden prawdziwy nordycki lub germański człowiek nie chciał się udać.

Valhalla vs. Fólkvangr

W mitologii norweskiej istnieje trzecie życie pozagrobowe, które ludzie często ignorują - niebiańskie pole Fólkvangr bogini Freyja.W większości mitów norweskich Freyja bogini piękna, płodności, a także wojny, nie była rzeczywistą boginią Asgardii (lub Æsir), ale była częścią innego norweskiego panteonu - bogów Vanir.

W przeciwieństwie do Æsirów i Asgardczyków, Wanirowie byli bardziej pokojowymi bóstwami, które skupiały się głównie na rolnictwie, rybołówstwie i polowaniach. Najczęściej reprezentowane przez bliźniaczki Freję i Freyr i ich ojca, boga morza. Njord W późniejszych mitach, po długiej wojnie między tymi dwoma frakcjami, bóstwa Vanirów ostatecznie dołączyły do panteonu Æsirów.

Głównym historycznym rozróżnieniem między Æsir a Vanir było to, że ci drudzy byli czczeni tylko w Skandynawii, podczas gdy Æsir byli czczeni zarówno przez Skandynawów, jak i plemiona germańskie. Najbardziej prawdopodobną hipotezą jest to, że były to dwa oddzielne panteony/religie, które zostały po prostu połączone w późniejszych latach.

Jakkolwiek by nie było, po tym jak Njord, Freyr i Freyja dołączyli do innych bogów w Asgardzie, niebiańskie pole Freyji - Fólkvangr - dołączyło do Valhalli jako miejsce dla norweskich bohaterów, którzy zginęli w bitwie. Podążając za poprzednią hipotezą, Fólkvangr był prawdopodobnie poprzednim "niebiańskim" życiem pozagrobowym dla ludzi w Skandynawii, więc kiedy obie mitologie się połączyły, Fólkvangr pozostał częścią ogólnego mitu.

W późniejszych mitach wojownicy Odyna sprowadzali połowę bohaterów do Valhalli, a drugą połowę do Fólkvangr. Te dwa królestwa nie rywalizowały o martwe dusze, gdyż ci, którzy trafiali do Fólkvangr - na zasadzie pozornego przypadku - również dołączali do bogów w Ragnaroku i walczyli u boku Freyji, Odyna i bohaterów z Valhalli.

Symbolizm Valhalli

Valhalla symbolizuje chwalebne i pożądane życie pozagrobowe, które ludy nordyckie i germańskie uznałyby za pożądane.

Jednak Valhalla symbolizuje również sposób, w jaki Norwedzy postrzegali życie i śmierć. Ludzie z większości innych kultur i religii używali swoich niebiańskich zaświatów, aby pocieszyć się, że istnieje szczęśliwe zakończenie, na które można czekać. Norweskie życie pozagrobowe nie miało takiego szczęśliwego zakończenia. Podczas gdy Valhalla i Fólkvangr były rzekomo fajnymi miejscami, do których można się udać, mówiło się, że również one ostatecznie kończą się śmiercią irozpacz.

Dlaczego Nordycy i Germanie chcieli tam iść? Dlaczego nie woleliby Helu - miejsca nudnego i nieciekawego, ale takiego, w którym również nie było tortur i cierpienia, a w Ragnaroku byli częścią "zwycięskiej" strony?

Większość badaczy zgadza się, że dążenie Norse'ów do Valhalli i Fólkvangr symbolizuje ich zasady - niekoniecznie byli ludźmi zorientowanymi na cel i nie robili rzeczy ze względu na nagrody, które mieli nadzieję uzyskać, ale z powodu tego, co postrzegali jako "słuszne".

Choć pójście do Valhalli było skazane na złe zakończenie, było to "słuszne" posunięcie, więc Norwedzy chętnie je wykonywali.

Znaczenie Valhalli we współczesnej kulturze

Jako jedno z bardziej wyjątkowych zaświatów w ludzkich kulturach i religiach, Valhalla pozostała wyeksponowana w dzisiejszej kulturze.

Istnieje niezliczona ilość obrazów, rzeźb, wierszy, oper i utworów literackich, które przedstawiają różne warianty Valhalli.Należą do nich m.in. Richarda Wagnera Ride of the Valkyries , seria komiksów Petera Madsena Valhalla , gra wideo z 2020 roku Assassin's Creed: Valhalla , i wiele innych. Są nawet Walhalla świątynia w Bawarii, Niemcy, i Tresco Abbey Gardens Valhalla w Anglii.

Zakończenie

Valhalla była dla wikingów idealnym życiem pozagrobowym, w którym można było walczyć, jeść i bawić się bez konsekwencji. Jednak mimo to panuje tam atmosfera zbliżającej się zagłady, ponieważ nawet Valhalla skończy się w Ragnaroku.