De huldra of hulder De Huldra klinkt misschien ruig en mannelijk, maar het zijn eigenlijk uitzonderlijk eerlijke vrouwelijke mystieke wezens in de Noorse mythologie. Door hun verschillende mythen en legenden bij alle Noordse en Germaanse volkeren kunnen de Huldra zelfs worden beschouwd als de oorsprong van veel latere mythologische wezens zoals elfen, heksen, de Slavische samodiva, en anderen.

Wie zijn de Huldra?

De huldra zijn mooie en verleidelijke boswezens in de Germaanse en Scandinavische folklore. Hun naam betekent meestal "bedekt" of "geheim", waarschijnlijk omdat de huldra meestal probeerden hun mystieke aard voor de mensen te verbergen.

Andere namen voor de huldra zijn skogsrå of "bosgeest", tallemaja of "dennenboom Mary" in Zweden, en ulda in Sámi (Lapplander) folklore. In sommige Noorse verhalen zijn er ook mannelijke huldra's genaamd huldrekall .

De huldrekall zijn echter heel anders dan de vrouwelijke bosbewoners. Zozeer zelfs dat ze als een heel andere soort gezien kunnen worden. Terwijl de huldra prachtige verleidsters zijn, zijn de huldrekall afzichtelijk lelijke ondergrondse wezens.

Wat voor wezens zijn de Huldra?

De meeste Noorse folklore beschrijft de huldra als een soort van rå - de hoeders van de natuur of bewakers in de Noorse mythologie. Dit maakt hen verwant aan de aquatische sjörå of havsfru geesten die worden gezien als de Noorse oorsprong van de zeemeermin mythe.

Toen het christendom in Duitsland en Scandinavië werd overgenomen, werd een nieuwe oorsprongsmythe voor de huldra geschapen. Volgens deze mythe was God ooit het huisje van een vrouw, maar had zij slechts tijd om de helft van haar kinderen te wassen. Beschaamd probeerde de vrouw haar ongewassen kinderen te verbergen, maar God zag ze en verordonneerde dat ze voor de mensheid verborgen moesten blijven. Zo werden ze huldra.

Hoe ziet de Huldra eruit?

Alle mythen in Scandinavië en Duitsland zijn het erover eens dat de huldra prachtige blonde vrouwen zijn die door de bossen rond menselijke nederzettingen zwerven. Lang, slank, met een holle rug, lang gouden haar en een kroon van bloemen, verschijnen de huldra vaak voor eenzame jonge mannen of zelfs jongens en proberen hen te verleiden.

Het enige kenmerk dat huldra onderscheidt van mooie mensenvrouwen is de koeienstaart die vaak uit hun jurken of gewaden steekt. De huldra proberen hun staart te verbergen wanneer zij hun verleidingen uitvoeren, maar in de meeste mythen krijgen de jonge mannen de kans om de staart van de huldra op te merken en erop te reageren.

In sommige Zweedse mythen hebben de huldra in plaats daarvan vosachtige staarten, waardoor ze een beetje lijken op de Japanse Shinto kitsune geesten Er is echter geen ander verband, en de vossenstaarthuldra gedraagt zich als de koeienstaart.

Deze verschijningen kunnen als misleidend worden beschouwd, want in veel mythen kan de huldra een grote transformatie ondergaan als hij zijn slachtoffer met succes heeft verleid.

De Huldra's Verschillende Plannen

De huldra worden altijd afgeschilderd als verleidsters in alle Germaanse en Scandinavische mythen, maar hun precieze doelen en gedrag kunnen per mythe sterk verschillen.

• Goede ontmoetingen:

In sommige legenden verscheen de huldra gewoon voor de nietsvermoedende man of jongen, zonder te proberen hem actief te verleiden. Als de mens hoffelijk bleek te zijn - zelfs nadat hij de staart van de hudra had opgemerkt - schonk zij hem vaak geluk of nuttig advies.

In een verhaal uit Tiveden, Zweden, verscheen een mooie dame voor een jongen die aan het vissen was in een meer. Ze verblindde de jongen zozeer met haar schoonheid dat hij zijn adem verloor, maar uiteindelijk zag hij de vossenstaart uit haar kleed steken. De jongen was echter geleerd beleefd te zijn en zei alleen maar "Dame, ik zie dat uw petticoat onder uw rok uitsteekt."

Als beloning voor zijn hoffelijkheid vertelde de huldra hem om eens aan de andere kant van het meer te gaan vissen. De jongen volgde haar advies op en begon die dag bij elke worp van de lijn vis te vangen.

• Fatale ontmoetingen:

Niet alle huldra-verhalen verlopen echter zo gelukkig. In veel huldra-mythen verleiden de wilde vrouwen ongetrouwde mannen en leiden ze hen de bergen in. Soms speelden ze op harpen of zongen ze om de gemakkelijk te verleiden mannen te lokken. Eenmaal in de bergen of diepe wouden volgden meestal veel lichamelijke geneugten, en dan vroeg de huldra de man ten huwelijk en liet hem niet gaan tot hij instemde.

Als de man instemde en de twee trouwden, veranderde de huldra in een afzichtelijke vrouw en kreeg de kracht van tien mannen, maar ze verloor ook haar staart. Vaak doodde ze uiteindelijk ook haar man. En als de man weigerde met de huldra te trouwen, doodde ze hem meestal ter plekke.

In veel andere verhalen zou er helemaal geen aanzoek zijn, maar zou de huldra de man dwingen met haar te dansen in het bos tot hij letterlijk dood neerviel.

In de meeste Deense huldra-verhalen waren de huldra slechts op zoek naar dansen, plezier en seks van de mensen die zij naar de bossen konden lokken, en deze verhalen liepen zelden fataal af. Maar zelfs deze verhalen hadden een ongelukkig einde, want de mannen zouden uiteindelijk gek worden als zij te veel tijd doorbrachten met de huldra of "met het Elfenvolk", zoals zij uiteindelijk werden genoemd.

Zijn de Huldra goed of slecht?

Zoals de meeste mystieke boswezens kunnen de huldra zowel goed als kwaad zijn, maar ze neigen meer naar het laatste. Net als elfen zijn de huldra vaak niet alleen ondeugend, maar ronduit kwaadaardig.

De enige manier om te voorkomen dat je in de greep van een huldra komt, is haar te negeren of beleefd tegen haar te zijn. De juiste aanpak hangt meestal af van het soort verhaal dat wordt verteld. Het lijkt redelijk om aan te nemen dat de meeste huldra-mythen waarschijnlijk afkomstig zijn van teruggetrokken vrouwen die alleen in het bos leefden. Van daaruit zijn deze mythen uiteindelijk geëvolueerd tot legenden over heksen.

De Huldra en andere Noorse heksen

De huldra worden vaak geassocieerd met andere vrouwelijke sjamanen, magiërs en sjamanen in Noorse mythologie zoals de völva en de seiðkona. Dit zijn typisch vrouwelijke sjamanen die seiðr-magie beoefenden - de mystieke kunst om de toekomst te vertellen en vorm te geven.

Enkele beroemde Noordse figuren die vaak als huldra worden gezien zijn onder meer Huld een machtige völva goddelijke figuur, en Holda of Mevrouw Holle van een Duits sprookje verzameld door de Gebroeders Grimm in hun Kinder- en huishoudelijke verhalen in 1812.

Symboliek van de Huldra

Afhankelijk van de specifieke mythe kunnen huldra vrouwen veel verschillende dingen symboliseren.

In sommige mythen worden ze bijna gezien als gedeeltelijk welwillende demi-godinnen van de natuur - ze bezoeken rondtrekkende vreemdelingen, testen hen om te zien of ze deugdzaam zijn, en als de test wordt doorstaan, schenken de huldra hen geluk.

In veel andere verhalen symboliseren de huldra's echter zowel de gevaren van de wilde bossen en bergen als het verraad dat men destijds aan alleenstaande vrouwen toeschreef. In dat opzicht zijn de oude huldra-verhalen waarschijnlijk de vroegste voorlopers van verhalen over heksen in Europa.

Belang van Huldra in de moderne cultuur

De huldra zelf zijn niet overdreven vertegenwoordigd in de moderne cultuur, maar hun vele latere varianten zoals heksen en elfen zijn buitengewoon populair in fantasieliteratuur, films, spellen en andere media.

Toch zijn er hier en daar vermeldingen en interpretaties van de huldra-mythe te zien in de moderne cultuur. Zo is er de horrorfilm uit 2016... Huldra: Vrouwe van het woud de Noorse fantasy thriller Thale evenals verschillende folk- en metalbands met de naam Huldra in zowel Noorwegen als de VS.

Het korte verhaal van Neil Gaiman Monarch of the Glen heeft ook een huldra, net als C. S. Lewis' De Zilveren Stoel. Frank Beddor's Seein Redd George MacDonald's Fantasieën , Jan Berg Eriksen's Trollen en hun verwanten bevatten ook allemaal varianten van de Huldra-mythe, net als sommige andere moderne fictie.

Inpakken

Zoals vele bizarre en fantastische wezens uit de Noorse mythologie zijn de huldra's uniek en ambivalent van aard. Ze hebben de moderne cultuur beïnvloed en blijven een weinig bekend maar invloedrijk onderdeel ervan.