မာတိကာ
အလုပ်သမားနေ့သည် အမေရိကန် အလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုများမှ ပြုလုပ်သော ပံ့ပိုးကူညီမှုများနှင့် အောင်မြင်မှုများကို ဂုဏ်ပြုရန်အတွက် ရည်ရွယ်ထားသော ပြည်ထောင်စုအားလပ်ရက်ဖြစ်သည်။ US တွင် ဤနေ့ကို စက်တင်ဘာလ၏ ပထမ တနင်္လာနေ့တွင် အစဉ်အလာအတိုင်း ကျင်းပလေ့ရှိသည်။
အလုပ်သမားနေ့၏ သမိုင်းသည် ရှည်လျားပြီး ငွေကုန်ကြေးကျများသော တိုက်ပွဲများနှင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာအောင် အောင်ပွဲခံခဲ့သည်။ အလုပ်သမားနေ့ အထိမ်းအမှတ်ပွဲများတွင် ချီတက်ပွဲများ၊ အသားကင်များနှင့် မီးရှူးမီးပန်းများ ပြသခြင်းများ ပါဝင်ပါသည်။
၁၉ ရာစုရှိ အမေရိကန် အလုပ်သမားများ
ဤအားလပ်ရက်၏ အရေးပါပုံကို ဦးစွာနားလည်ရန် အတိုချုံးကြည့်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ စက်မှုတော်လှန်ရေးကာလတွင် အမေရိကန်အလုပ်သမားများ မည်သို့သောအခက်အခဲများ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်ကို အတိတ်ကို သတိရရန်။
၁၈ ရာစု၏ နောက်ဆုံးဆယ်စုနှစ်များအတွင်း အမေရိကန်စီးပွားရေးသည် အပြောင်းအလဲတစ်ခု စတင်ကြုံတွေ့လာရသောကြောင့်၊ စက်မှုနည်းပညာများ တိုးမြှင့်သုံးစွဲလာစေရန်။ ထိုအချိန်မတိုင်မီအထိ၊ အမေရိကန်တွင် ထုတ်လုပ်မှုသည် ကျွမ်းကျင်သော လက်မှုပညာသည်များ၏ အလုပ်အပေါ်တွင် အများစု မူတည်နေပါသည်။ သို့သော် စက်များနှင့် စက်ရုံများ အသွင်အပြင်ဖြင့် အလုပ်သမား လူတန်းစား အများစုကို ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများက စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
ဤပြောင်းလဲမှုသည် သိသာထင်ရှားသော အကျိုးဆက်များစွာကို သယ်ဆောင်လာခဲ့သည်။ တစ်ခုအတွက်၊ ထုတ်ကုန်ထုတ်လုပ်နိုင်ခြေသည် အရင်းရှင်များနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို အချိန်တိုအတွင်း အမြတ်အစွန်းများစွာရရှိစေခဲ့သည်။ သို့သော် တစ်ဖက်တွင်မူ စက်ရုံအလုပ်သမားများသည် အခက်ခဲဆုံးအခြေအနေတွင် အလုပ်လုပ်နေပါသည်။
ထိုခေတ်ကာလက မရှိသောနေရာများတွင် အလုပ်လုပ်နေသူများ၊လေကောင်းလေသန့်ရရှိခြင်း သို့မဟုတ် သန့်ရှင်းရေးဆိုင်ရာ အထောက်အကူပြုပစ္စည်းများကို လက်လှမ်းမီခြင်းသည် သာမန်အရာဖြစ်သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ အမေရိကန်လူမျိုးအများစုသည် တစ်နေ့လျှင် ပျမ်းမျှ ၁၂ နာရီ၊ တစ်ပတ်လျှင် ခုနစ်ရက် အလုပ်လုပ်ကြပြီး အခြေခံလူနေမှုစရိတ်များကို ကာမိစေမည့် အခကြေးငွေမျှသာရှိသော အခကြေးငွေဖြင့် အလုပ်လုပ်ကြသည်။
ခြောက်နှစ်အောက် ကလေးများ၊ အမေရိကန်ပြည်တွင်းစစ်ပြီးကာလတွင် ကျယ်ပြန့်သော ဆင်းရဲမွဲတေမှုကြောင့် စက်ရုံအလုပ်ရုံများတွင်လည်း လုပ်ကိုင်ကြသည်။ တူညီသောကြမ်းတမ်းသောလုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများကို ၎င်းတို့၏သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် မျှဝေခြင်းမပြုဘဲ၊ ကလေးများသည် လူကြီးများ၏လုပ်အားခ၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကိုသာ ရရှိမည်ဖြစ်သည်။
ဤအခြေအနေသည် 19 ရာစုနှောင်းပိုင်းအထိဖြစ်သည်။ အလုပ်သမား သမဂ္ဂများဟု လူသိများသော စုပေါင်းအဖွဲ့အစည်း အများအပြားသည် အမေရိကန် အလုပ်သမားများ၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေသည့် အချိန်ဖြစ်သည်။
အလုပ်သမား သမဂ္ဂများ သည် မည်ကဲ့သို့ တိုက်ပွဲဝင်ကြသနည်း။
အလုပ်သမားသမဂ္ဂများသည် အလုပ်သမားများ၏ ခေါင်းပုံဖြတ်ခံရခြင်းကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် ၎င်းတို့အတွက် အနည်းဆုံး အာမခံချက်တစ်ရပ်ကို အာမခံရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ဤအာမခံချက်များတွင် ပိုမိုကောင်းမွန်သောလစာများ၊ ကျိုးကြောင်းဆီလျော်သောနာရီများနှင့် ပိုမိုလုံခြုံသောလုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများ ပါဝင်သည်။
အမေရိကန်ကလေးများ၏အသက်အန္တရာယ်ကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေသည့် အဆိုပါအသင်းအဖွဲ့များသည် ကလေးလုပ်သားများကို ဖယ်ရှားရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။
ဒဏ်ရာရသူများအတွက် ပင်စင်လစာများ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ တောင်းဆိုသည့် လျော်ကြေးငွေများထဲမှ အလုပ်သမားများလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ နှစ်စဉ် အားလပ်ရက်များ သို့မဟုတ် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုများကဲ့သို့ ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့ရရှိထားသောအကျိုးကျေးဇူးအချို့သည် ဤစုပေါင်းတိုက်ပွဲများ၏ရလဒ်ဖြစ်သည်၊အဖွဲ့အစည်းများ။
လုပ်ငန်းပိုင်ရှင်များသည် အနည်းဆုံး အလုပ်သမားသမဂ္ဂများမှ တောင်းဆိုချက်အချို့ကို မလိုက်လျောပါက၊ အဆိုပါအသင်းအဖွဲ့များသည် အလုပ်သမားများအား အမြတ်အစွန်းများစွာဆုံးရှုံးစေမည့် အတိုင်းအတာတစ်ခုအဖြစ် သပိတ်မှောက်ရန် အတင်းအကြပ်ခိုင်းစေမည်ဖြစ်သည်။ ဆန္ဒပြပွဲများသည် အရင်းရှင်အား အောက်ခြေလူတန်းစားများအား ပိုမိုကောင်းမွန်သော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများပေးရန် အတင်းအကြပ်ခိုင်းစေရန်အတွက် အလုပ်သမားသမဂ္ဂများက အသုံးပြုလေ့ရှိသည့် နောက်ထပ်ကိရိယာတစ်ခုဖြစ်သည်။
ပထမအကြိမ် အလုပ်သမားနေ့ကို မည်သည့်အချိန်တွင် ကျင်းပခဲ့သနည်း။
အလုပ်သမား၊ ၁၈၈၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် နယူးယောက်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ် ကျင်းပခဲ့သည်။ ထိုနေ့တွင် အလုပ်သမား ရာပေါင်းများစွာသည် ၎င်းတို့၏ မိသားစုများနှင့်အတူ Union Square ပန်းခြံတွင် တစ်ရက်တာ အပြင်ထွက်ခဲ့ကြသည်။ မျှတသော လစာများ၊ တစ်ပတ်လျှင် နာရီအနည်းငယ်နှင့် ကလေးအလုပ်သမား ကုန်ဆုံးရန် တောင်းဆိုရန်အတွက် အလုပ်သမားသမဂ္ဂများကလည်း ဆန္ဒပြပွဲများကို စီစဉ်ခဲ့ကြသည်။
အလုပ်သမားနေ့၏ နောက်ကွယ်တွင် အယူအဆမှာ အမေရိကန် အလုပ်သမားလူတန်းစား၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုနှင့် အောင်မြင်မှုများကို အသိအမှတ်ပြုရန် ဖြစ်သည်။ ထိုသို့လုပ်ဆောင်ရန် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းမှာ လွတ်လပ်ရေးနေ့နှင့် ကျေးဇူးတော်နေ့ကြားတွင် အနားယူချိန်တစ်ဝက်ကို ထည့်သွင်းရန်ဖြစ်သည်ဟု အလုပ်သမားသမဂ္ဂများက သုံးသပ်သည်။ ထိုနည်းအားဖြင့်၊ အလုပ်သမားများသည် ဇူလိုင်လမှ နိုဝင်ဘာလအထိ အနှောင့်အယှက်ကင်းစွာ အလုပ်လုပ်ရန် မလိုအပ်ပါ။
နှစ်များတစ်လျှောက်တွင် ပြည်နယ်အများအပြားသည် ဤအားလပ်ရက်ကို စတင်ကျင်းပကြပြီး နောက်ဆုံးတွင် နိုင်ငံတော်ရုံးပိတ်ရက်ဖြစ်လာခဲ့သည်။
သမ္မတ Grover Cleveland သည် ဇွန်လ 28 ရက် 1894 ခုနှစ်အထိ အလုပ်သမားနေ့အား ဖက်ဒရယ်အားလပ်ရက်အဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ အလုပ်သမားနေ့ကို စက်တင်ဘာလတိုင်း၏ ပထမ တနင်္လာနေ့တွင် စတင်ကျင်းပခဲ့ပါသည်။ ကနေဒါမှာ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။တူညီသောနေ့စွဲတွင်ကျင်းပသည်။
သမဂ္ဂများသည် ၁၉ ရာစုနှောင်းပိုင်းတွင်၊ သမ္မတ Franklin D. Roosevelt သည် ၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် အလုပ်ချိန် ရှစ်နာရီနှင့် အလုပ်ရက်သတ္တပတ်ငါးရက်ကို စတင်ဖွဲ့စည်းရန် ဥပဒေတစ်ရပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ အလားတူ ဥပဒေကြမ်းတွင်လည်း ကလေးလုပ်သားများကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။
Haymarket Square အဓိကရုဏ်းများနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားများနေ့
အလုပ်သမားလူတန်းစား၏အခွင့်အရေးများကို အသိအမှတ်ပြုရန် ဆန္ဒပြပွဲများစွာသည် အစမှအဆုံး ငြိမ်းချမ်းနေသော်လည်း အချို့ကိစ္စများတွင်၊ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ပါဝင်သော အကြမ်းဖက် ဖြစ်စဉ်များ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ Haymarket Square အဓိကရုဏ်းများအတွင်း ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့် ထင်ရှားသော သာဓကတစ်ခုဖြစ်သည်။
စက်မှုလုပ်ငန်းအမျိုးမျိုးမှ အလုပ်သမားများသည် မေလ 4 ရက်နေ့တွင် Haymarket Square (Chicago) တွင် လေးရက်မြောက် ဆက်တိုက်စုရုံးကာ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ပိုမိုကောင်းမွန်သော လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများနှင့် အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ ဖွဲ့စည်းရန် လိုအပ်ကြောင်း ဆွေးနွေးသည်။ ဆန္ဒပြသူများသည် နေ့ခင်းဘက်တွင် နေနေသာသာ နေရသော်လည်း ညမိုးချုပ်ပြီးနောက်တွင် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များ အများအပြား ပေါ်ထွက်လာပြီး မကြာမီတွင် အုပ်စုနှစ်စုကြား တင်းမာမှု ကြီးထွားလာခဲ့သည်။
နောက်ဆုံးတွင် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ဆန္ဒပြမှုကို ပိတ်ပစ်ရန် ကြိုးစားခဲ့ကြသည်။ ဒါပေမယ့် ဆန္ဒပြသူတွေရဲ့ လူအုပ်ထဲက တစ်ယောက်ယောက်က ဗုံးပေါက်ကွဲပြီး အရာရှိ ခုနစ်ဦး သေဆုံးပြီး တခြားသူတွေ ပြင်းထန်စွာ ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ ဖောက်ခွဲမှုအပြီးတွင် ရဲများက ဆန္ဒပြသူများကို သိမ်းကျုံးပစ်ခတ်ခဲ့ရာ အများအပြား သေဆုံးခဲ့သည်။
ဗုံးပစ်ခဲ့သူ၏ အမည်ကို မသိရသေးပေ။ သို့သော် လေး၊သမဂ္ဂခေါင်းဆောင်များကို ရာဇ၀တ်မှုဖြင့် ကြိုးပေးခဲ့သည်။ ဤအလုပ်သမားများကို အောက်မေ့သတိရသောအားဖြင့် နိုင်ငံပေါင်း 80 သည် မေလ 1 ရက်နေ့တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားနေ့ကို စတင်ကျင်းပခဲ့ကြသည်။
အလုပ်သမားနေ့ကို မည်သူဖန်တီးခဲ့သနည်း။
P.J. McGuire ကို အလုပ်သမားနေ့ ဖခင်ကြီးဟု မကြာခဏ ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ အများသူငှာ ဒိုမိန်း။
အလုပ်သမားနေ့ကို ဘယ်သူဖန်တီးခဲ့သလဲဆိုတဲ့ ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးငြင်းခုံမှုတွေ ရှိနေတုန်းပါပဲ။ အမည်ဆင်တူသော အမျိုးသားနှစ်ဦးကို ဤဖက်ဒရယ်အားလပ်ရက်ဖန်တီးမှုအတွက် တာဝန်ရှိသည်ဟု တနည်းအားဖြင့် ယူဆကြသည်။
သမိုင်းပညာရှင်အချို့က Matthew Maguire အား အလုပ်သမားနေ့ကို ပထမဆုံးမြှင့်တင်သူအဖြစ် မှတ်ယူကြသည်။ စက်ပြင်ဆရာတစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင်၊ Maguire သည် ပထမဆုံး အလုပ်သမားနေ့ ချီတက်ပွဲကို စီစဉ်ကျင်းပသည့် ဗဟိုအလုပ်သမားသမဂ္ဂ၏ အတွင်းရေးမှူးလည်းဖြစ်ခဲ့သည်။
သို့သော် အခြားပညာရှင်များက အလုပ်သမားနေ့ကို ပထမဆုံး အကြံဉာဏ်ပေးသူဟု အကြံပြုထားသည်။ New York မှ လက်သမားဆရာ Peter J. McGuire ဖြစ်သည်။ McGuire သည် နောက်ဆုံးတွင် အမေရိကန် အလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ်ဖြစ်လာမည့် အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းကို ပူးတွဲတည်ထောင်သူဖြစ်သည်။
ပထမဆုံး အလုပ်သမားနေ့ အခမ်းအနားအား မည်သူကပင် စတင်ကျင်းပခဲ့သည်၊ ၎င်းတို့နှစ်ဦးစလုံးသည် ပထမဆုံး အလုပ်သမားနေ့ အခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ 1882 ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်စတင်ခဲ့သည်။
အပြီးသတ်
အလုပ်သမားနေ့သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ အလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုများ၏ အောင်မြင်မှုများကို အသိအမှတ်ပြုရန် စတင်ဖွဲ့စည်းထားသော အမေရိကန်အားလပ်ရက်ဖြစ်သည်။
အလုပ်သမားသမဂ္ဂများမှ ပထမဆုံး မြှင့်တင်ခဲ့သည်။ ၁၈၈၂ ခုနှစ်တွင် နယူးယောက်မြို့ အလုပ်သမားနေ့ကို မူလက တရားဝင်မဟုတ်သော ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။1894 ခုနှစ်တွင် ဖက်ဒရယ်အားလပ်ရက်အခြေအနေ။
စက်တင်ဘာလတိုင်း၏ ပထမတနင်္လာနေ့တွင် ကျင်းပသော အလုပ်သမားနေ့သည် အမေရိကန်လူမျိုးများ၏ နွေရာသီအားလပ်ရက်ကုန်ဆုံးခြင်းနှင့် မကြာခဏဆက်စပ်ပါသည်။