In de Griekse mythologie waren de Nereïden zeenimfen, of watergeesten. Er waren verschillende godheden verbonden met water, zoals Oceanus en Poseidon die twee van de belangrijkste goden waren. De Nereïden stonden echter op een veel lager niveau van belangrijkheid. Zij waren gelijkwaardig aan andere zeegoden zoals de Najaden, de Potamoi en de Oceaniden.

Wie waren de Nereïden?

Volgens oude bronnen waren er in totaal ongeveer 6000 Oceaniden en Potamoi, maar slechts ongeveer 50 Nereïden. Zij waren allen de dochters van Nereus, de oude zeegod, en Doris, een van de Oceaniden. De Nereïden waren mooie jonge godinnen die men vaak zag spelen tussen de Mediterrane golven of liggend in de zon op de rotsen.

De Nereïden zouden welwillende figuren zijn geweest, bekend om hun hulp aan verdwaalde zeelieden en vissers. Als dank voor de Nereïden hadden de meeste havens en vissershavens in het oude Griekenland een heiligdom gewijd aan deze godinnen.

De belangrijkste rol van de Nereïden was die van de begeleiders van Poseidon, zodat ze vaak in zijn gezelschap werden gezien, en zelfs zijn drietand voor hem droegen. Hoewel ze met het hele Middellandse Zeegebied werden geassocieerd, zouden ze vooral geconcentreerd zijn met de plaats waar hun vader zijn paleis had, de Egeïsche Zee.

De Nereïden kregen namen die een personificatie of een specifieke eigenschap van de zee vertegenwoordigden. Zo was de Nereïde Melite de personificatie van de kalme zee, Eulimene vertegenwoordigde een goede haven en Actaea was representatief voor de zeekust. De meeste Nereïden blijven bij de meeste mensen onbekend en er zijn er maar een paar waarvan de namen bekend zijn.

Opmerkelijke Nereïden

• Amphitrite - Koningin van de zee

De Nereïde Amphitrite is een van de beroemdste zeenimfen uit de Griekse mythologie, omdat zij de vrouw was van Poseidon, de Olympische zeegod. Aanvankelijk was Amphitrite er niet blij mee dat Poseidon haar tot zijn vrouw wilde maken en vluchtte ze naar de verste uithoeken van de oceaan als hij haar probeerde te benaderen. Terwijl Poseidon haar niet kon vinden, werd ze ontdekt door de god van de dolfijnen,Delphin. Delphin sprak met Amphitrite en overtuigde haar om met Poseidon te trouwen. Delphin was zeer overtuigend en Amphitrite keerde terug naar Poseidon met wie ze trouwde en zo koningin van de zee werd.

• Thetis - Moeder van Achilles

De Nereid Thetis is waarschijnlijk beroemder dan haar zus Amphitrite, want zij stond bekend als de leidster van de Nereïden. Van Thetis werd ook gezegd dat zij de mooiste van allemaal was, en zelfs Zeus en Poseidon Maar geen van beiden kon haar krijgen vanwege een voorspelling dat de zoon van Thetis machtiger zou worden dan zijn vader. Poseidon noch Zeus wilden dat en Zeus zorgde ervoor dat de Nereïde werd uitgehuwelijkt aan Peleus, een sterfelijke Griekse held.

Thetis was echter niet geïnteresseerd in een huwelijk met een sterveling en net als haar zus Amphitrite vluchtte zij voor Peleus' avances. Uiteindelijk kreeg Peleus haar te pakken en stemde zij erin toe met hem te trouwen. De gebeurtenissen op hun huwelijksfeest zouden leiden tot de beroemde Trojaanse oorlog.

Thetis en Peleus hadden een zoon, en net als de voorspelling had gezegd, hun zoon, een Griekse held genaamd Achilles Toen Achilles nog een kind was, probeerde Thetis hem onsterfelijk te maken door met ambrosia en vuur het sterfelijke deel van hem weg te branden. Peleus kwam hier echter achter en was geschokt toen hij haar het kind boven de vlammen zag houden. Thetis moest terugvluchten naar het paleis van haar vader.

Hoewel Thetis vluchtte, bleef ze over haar zoon waken en toen de Trojaanse oorlog begon, probeerde ze hem te verbergen. Hij werd echter ontdekt door Odysseus .

Volgens een later ontstane mythe hield Thetis het kind Achilles bij zijn hiel vast en doopte hem in de rivier de Styx en waar het water hem raakte werd hij onsterfelijk. Het enige deel van hem dat het water niet raakte was zijn hiel en dat deel bleef sterfelijk. In mythes rond de Trojaanse oorlog werd gezegd dat de grote held Achilles stierf door een pijl in zijn hiel.

• Galatea - Schepper van Zeeschuim

Galatea is een andere beroemde Nereïde die net als haar zussen werd achtervolgd door een beroemde vrijer, de cycloop Polyephemus. Dit is een van de populairste liefdesverhalen die vertelt over de mooie Galatea die niet van Polyphemus hield maar haar hart had verloren aan Acis Polyphemus doodt Acis en Galatea verandert het lichaam van haar dode geliefde in een rivier.

Er zijn verschillende versies van het verhaal en in sommige versies had Galatea genegenheid voor Polyphemus. In deze versies was Polyphemus geen wilde, maar een vriendelijke en gevoelige man en zou de match tussen hen zeer geschikt zijn geweest.

De wraak van de Nereïden

De Nereïden waren, net als de andere godheden in het Griekse pantheon, snel opvliegend als ze werden gekleineerd. Het verhaal overlapt met het verhaal van de Griekse halfgod Perseus in een tijd dat Cepheus de koning van Aethiopië was.

Cepheus had een mooie vrouw die Cassiopeia heette, maar die erkende hoe mooi ze was en schepte graag op over haar uiterlijk. Ze ging zelfs zover dat ze zei dat ze veel mooier was dan een van de Nereïden.

Dit maakte de zeenimfen van de Nereïden boos en zij beklaagden zich bij Poseidon. Om hen gunstig te stemmen stuurde Poseidon Cetes, een zeemonster, om Aethiopië te vernietigen. Om Cetes gunstig te stemmen moest Cepheus zijn mooie dochter offeren, Andromeda Gelukkig voor de prinses kwam Perseus terug van zijn zoektocht naar de Gorgon... Medusa's hoofd Hij gebruikte het hoofd om Cetes in steen te veranderen en redde prinses Andromeda.

Theseus en de Nereïden

In een ander verhaal over de Nereïden.., Theseus bood zich aan om geofferd te worden aan de Minotaurus de half-stier, half-mens die leefde in de Labyrint Bij hem waren zeven meisjes en zes andere jongens die allemaal geofferd moesten worden. Toen Minos, de Kretenzische koning, de meisjes zag, werd hij aangetrokken door een van hen, die erg mooi was. Hij besloot haar bij zich te houden in plaats van haar te laten offeren aan de Minotaurus.

Maar op dat moment stapte Theseus op, verklaarde dat hij de zoon van Poseidon was en verzette zich tegen het besluit van Mino. Toen... Minos hoorde, nam hij een gouden ring en gooide die in de oceaan en daagde Theseus uit hem terug te halen om te bewijzen dat hij werkelijk de zoon van Poseidon was.

Theseus dook in zee en terwijl hij de ring zocht, kwam hij bij het paleis van de Nereïden. De zeenimfen waren blij hem te zien en zwommen naar buiten om hem te begroeten. Ze behandelden hem heel goed en gaven zelfs een feest voor hem. Daarna gaven ze hem de ring van Minos en een kroon vol edelstenen om te bewijzen dat hij eigenlijk de zoon van Poseidon was en stuurden hem terug naar Kreta.

In modern gebruik

Tegenwoordig wordt de term "nereïde" algemeen gebruikt voor alle feeën, zeemeerminnen en nimfen in de Griekse folklore, en niet alleen voor zeenimfen.

Een van de manen van de planeet Neptunus werd 'Nereïde' genoemd, naar de zeenimfen, en zo ook het Nereïdenmeer in Antarctica.

In het kort

Hoewel er in totaal 50 Nereïden zijn, hebben we in dit artikel slechts enkele van de belangrijkste en bekendste genoemd. Als groep symboliseerden de Nereïden alles wat vriendelijk en mooi is aan de zee. Hun melodieuze stemmen waren heerlijk om naar te luisteren en hun schoonheid was grenzeloos. Ze blijven een van de meest intrigerende wezens uit de Griekse mythologie.