តារាងមាតិកា
សាសនានៃបូព៌ាបូព៌ាចែករំលែកគំនិតសំខាន់ៗរវាងពួកគេ ទោះបីជាមានភាពខុសប្លែកគ្នាមួយចំនួននៅក្នុងការបកស្រាយរបស់ពួកគេ។ គំនិតដ៏សំខាន់មួយ ដែលជាបេះដូងនៃ សាសនាហិណ្ឌូ សាសនាចេន សាសនា Sikhism និង ពុទ្ធសាសនា គឺ moksha – ការដោះលែងពេញលេញ ការសង្គ្រោះ ការរំដោះ និងការរំដោះខ្លួននៃ ព្រលឹងពីការរងទុក្ខវេទនានៃវដ្តដ៏អស់កល្បនៃ ការស្លាប់ និង ការកើតជាថ្មី ។ Moksha គឺជាការបំបែកកង់នៅក្នុងសាសនាទាំងអស់នោះជាគោលដៅចុងដែលអ្នកប្រតិបត្តិរបស់ពួកគេណាមួយខិតខំទៅកាន់។ ប៉ុន្តែតើវាដំណើរការយ៉ាងដូចម្តេច?
តើម៉ុកសាជាអ្វី?
ម៉ុកសា ហៅផងដែរថា មុកទី ឬ វិមុជ្ជសា មានន័យត្រង់ថា សេរីភាពពី samsara ជាភាសាសំស្ក្រឹត។ ពាក្យ muc មានន័យថា free ខណៈពាក្យ sha តំណាងឱ្យ samsara ។ ចំណែកសង្ខារវិញ នោះហើយជាវដ្តនៃសេចក្តីស្លាប់ ទុក្ខ និងការកើតឡើងវិញ ដែលចងព្រលឹងមនុស្សតាមកម្មាក្នុងរង្វង់មិនចេះចប់។ វដ្តនេះ ខណៈពេលដែលជាចំណុចសំខាន់សម្រាប់ការលូតលាស់នៃព្រលឹងរបស់មនុស្សនៅលើផ្លូវទៅកាន់ការត្រាស់ដឹង ក៏អាចមានភាពយឺតយ៉ាវ និងឈឺចាប់ខ្លាំងផងដែរ។ ដូច្នេះ Moksha គឺជាការចេញផ្សាយចុងក្រោយ ដែលជាគោលដៅនៅកំពូលនៃកំពូលភ្នំ ដែលសាសនាហិណ្ឌូ ជេន ស៊ីក និងពុទ្ធសាសនិកទាំងអស់ព្យាយាមឈានដល់។
Moksha នៅក្នុងសាសនាហិណ្ឌូ
នៅពេលដែលអ្នក សូមក្រឡេកមើលសាសនាផ្សេងៗគ្នា និងសាលាគំនិតផ្សេងៗគ្នា វាមានច្រើនជាងវិធីបីយ៉ាងដើម្បីទៅដល់ Moksha ។ ប្រសិនបើយើងកំណត់តន្ត្រីដំបូងរបស់យើងចំពោះសាសនាហិណ្ឌូ នោះគឺធំជាងគេសាសនាដែលស្វែងរកម៉ុកសា នោះនិកាយហិណ្ឌូផ្សេងៗគ្នាជាច្រើនយល់ស្របថាមាន វិធីសំខាន់៣ដើម្បីសម្រេច moksha – bhakti , jnana , karma .
- Bhakti ឬ Bhakti Marga គឺជាវិធីនៃការស្វែងរក Moksha តាមរយៈការលះបង់របស់មនុស្សម្នាក់ចំពោះអាទិទេពជាក់លាក់មួយ។
- ម្យ៉ាងវិញទៀត Jnana ឬ Jnana Marga គឺជាវិធីនៃការសិក្សា និងទទួលបានចំណេះដឹង។
- Karma ឬ Karma Marga គឺជាវិធីដែលប្រជាជនបស្ចិមប្រទេសឮញឹកញាប់បំផុត - វាជាវិធីនៃការអនុវត្តអំពើល្អចំពោះអ្នកដ៏ទៃ និងទំនោរទៅរកកាតព្វកិច្ចជីវិត។ កម្មជាវិធីដែលមនុស្សទូទៅព្យាយាមយក ព្រោះថាគេត្រូវតែក្លាយជាអ្នកប្រាជ្ញ ដើម្បីធ្វើតាម Jnana Marga ឬព្រះសង្ឃ ឬបូជាចារ្យ ដើម្បីធ្វើតាម Bhakti Marga។
Moksha នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា
ពាក្យ Moksha មាននៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ប៉ុន្តែកម្រមាននៅក្នុងសាលាគំនិតភាគច្រើន។ ពាក្យដែលលេចធ្លោជាងនេះ គឺនិព្វាន ព្រោះវាក៏ប្រើដើម្បីសំដែងនូវសភាពនៃការរួចពីសង្ខារ ។ របៀបដែលពាក្យទាំងពីរដំណើរការគឺខុសគ្នាជាង។
ព្រះនិព្វានគឺជាស្ថានភាពនៃការរំដោះខ្លួនចេញពីវត្ថុធាតុ អារម្មណ៍ និងបាតុភូតទាំងអស់ ចំណែកឯ Moksha គឺជាស្ថានភាពនៃការទទួលយក និងការរំដោះនៃព្រលឹង។ . និយាយឱ្យសាមញ្ញទៅ ទាំងពីរគឺខុសគ្នា ប៉ុន្តែពួកគេពិតជាស្រដៀងគ្នានៅក្នុងទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេទៅនឹង Samsara ។
ដូច្នេះខណៈពេលដែលព្រះនិព្វានភាគច្រើនត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងព្រះពុទ្ធសាសនា Moksha ជាធម្មតាត្រូវបានចាត់ទុកថាជាសាសនាហិណ្ឌូឬ Jain ។
Moksha នៅក្នុងសាសនា Jain
នៅក្នុងនេះ។អរិយសច្ចៈ សម្មាទិដ្ឋិ និងព្រះនិព្វាន គឺតែមួយ។ ជារឿយៗ Jains ក៏ប្រើពាក្យ Kevalya ដើម្បីបង្ហាញពីការរំដោះព្រលឹង - Kevalin - ពីវដ្តនៃការស្លាប់ និងការកើតជាថ្មី។
ពួកជេនមានជំនឿថា បុគ្គលសម្រេចនូវមោហៈ ឬកប្បៈ ដោយការតាំងចិត្តក្នុងខ្លួន និងដឹកនាំជីវិតល្អ។ នេះគឺខុសពីទស្សនៈព្រះពុទ្ធសាសនានៃការបដិសេធនូវអត្ថិភាពនៃខ្លួនឯងជាអចិន្ត្រៃយ៍ និងការដោះលែងពីចំណងនៃពិភពរូបវន្ត។
វិធីសំខាន់ៗចំនួនបីសម្រាប់ការសម្រេចបាននូវ Moksha នៅក្នុងសាសនា Jain គឺស្រដៀងគ្នាទៅនឹងសាសនាហិណ្ឌូ។ មានវិធីបន្ថែមផងដែរ៖
- Samyak Darśana (Correct View) ឧ. ដឹកនាំជីវិតនៃសេចក្តីជំនឿ
- Samyak Jnana (ចំណេះដឹងត្រឹមត្រូវ) ឬការលះបង់ខ្លួនឯងដើម្បីស្វែងរក ចំណេះដឹង
- សាមយ៉ាកចរិយា (ការប្រព្រឹត្តត្រឹមត្រូវ) – ការកែលម្អសមតុល្យកម្មរបស់បុគ្គលដោយការប្រព្រឹត្តល្អ និងសប្បុរសចំពោះអ្នកដទៃ
Moksha in Sikhism
Sikhs ដែលប្រជាជននៅលោកខាងលិចតែងតែច្រឡំចំពោះមូស្លីម ចែករំលែកភាពស្រដៀងគ្នាជាមួយសាសនាអាស៊ីធំៗបីផ្សេងទៀត។ ពួកគេក៏ជឿលើវដ្តនៃ ការស្លាប់ និង ការកើតឡើងវិញ ហើយពួកគេក៏ចាត់ទុក moksha – ឬ mukti – ជាការដោះលែងពីវដ្ដនោះ។
ទោះយ៉ាងណា នៅក្នុងសាសនា Sikhism mukti ត្រូវបានសម្រេចដោយព្រះគុណរបស់ព្រះជាម្ចាស់ ពោលគឺអ្វីដែលពួកហិណ្ឌូហៅថា Bhakti និង Jains ហៅថា Samyak Darshana ។ សម្រាប់ Sikhs ការលះបង់ចំពោះព្រះគឺសំខាន់ជាងបំណងប្រាថ្នារបស់មនុស្សម្នាក់សម្រាប់ mukti ។ ជំនួសឱ្យការក្លាយជាគោលដៅ នៅទីនេះ mukti គ្រាន់តែជារង្វាន់បន្ថែមដែលមនុស្សម្នាក់ទទួលបាន ប្រសិនបើពួកគេបានលះបង់ជីវិតរបស់ពួកគេដោយជោគជ័យក្នុងការសរសើរតាមរយៈការធ្វើសមាធិ និងការនិយាយឡើងវិញនូវ Sikh ឈ្មោះរបស់ព្រះ ។
FAQ
សំណួរ៖ តើម៉ុកសា និងសេចក្ដីសង្រ្គោះដូចគ្នាដែរទេ? ហើយវាជាការត្រឹមត្រូវក្នុងការធ្វើឱ្យស្របគ្នា - ទាំង moksha និងសេចក្ដីសង្គ្រោះរំដោះព្រលឹងពីទុក្ខវេទនា។ ប្រភពនៃសេចក្តីទុក្ខនោះ មានភាពខុសគ្នាក្នុងសាសនាទាំងនោះ ដូចវិធីនៃសេចក្តីសង្គ្រោះ ប៉ុន្តែ ម៉ុកសា គឺជាការសង្គ្រោះពិតប្រាកដក្នុងបរិបទនៃសាសនាបូព៌ា។ សំណួរ៖ តើនរណាជាព្រះនៃ Moksha?
A៖ អាស្រ័យលើទំនៀមទំលាប់សាសនាជាក់លាក់ ម៉ុកសាអាចឬមិនជាប់ទាក់ទងនឹងអាទិទេពជាក់លាក់ណាមួយ។ ជាធម្មតា នេះមិនមែនជាករណីនោះទេ ប៉ុន្តែមានប្រពៃណីហិណ្ឌូក្នុងតំបន់មួយចំនួន ដូចជាសាសនាហិណ្ឌូ Odia ដែលព្រះ Jagannath ត្រូវបានគេចាត់ទុកជាអាទិទេពតែមួយគត់ដែលអាច "ផ្តល់ឱ្យ" Moksha ។ នៅក្នុងនិកាយនៃសាសនាហិណ្ឌូនេះ Jagannath គឺជាអាទិទេពកំពូល ហើយឈ្មោះរបស់គាត់បកប្រែតាមព្យញ្ជនៈថាជាព្រះអម្ចាស់នៃសាកលលោក។ គួរឱ្យចង់ដឹងចង់ឃើញណាស់ ឈ្មោះរបស់ Lord Jagannath គឺជាប្រភពដើមនៃពាក្យភាសាអង់គ្លេស Juggernaut។
សំណួរ៖ តើសត្វអាចឈានដល់ moksha បានទេ? ការជជែកដេញដោលគ្នាជាបន្តបន្ទាប់ថាតើសត្វអាចទទួលបានសេចក្ដីសង្រ្គោះ ហើយទៅស្ថានសួគ៌បានឬអត់។ មិនមានការជជែកវែកញែកបែបនេះនៅភាគខាងកើតទេ។ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ សត្វទាំងឡាយ មិនអាចសម្រេចនូវមោហៈបានឡើយ។ ម្នាលអាវុសោទាំងឡាយ ជាចំណែកនៃសង្ខារ និងសង្ខារ នៃសង្ខារ ប៉ុន្តែព្រលឹងរបស់គេនៅឆ្ងាយ ពីការទៅកើតក្នុងមនុស្ស និងបានដល់នូវមោហៈ។ ក្នុងន័យមួយ សត្វអាចសម្រេច moksha ប៉ុន្តែមិនមែននៅក្នុងជីវិតនោះទេ - ទីបំផុតពួកគេនឹងត្រូវទៅកើតជាមនុស្សដើម្បីមានឱកាសឈានដល់ moksha ។ សំណួរ៖ តើមានកំណើតបន្ទាប់ពី moksha ទេ?
A: ទេ មិនមែនយោងទៅតាមសាសនាណាមួយដែលប្រើពាក្យនោះទេ។ ការចាប់កំណើត ឬការចាប់បដិសន្ធិឡើងវិញ ត្រូវបានគេជឿថា កើតឡើងនៅពេលដែលព្រលឹងត្រូវបានចាកចេញដោយចង់បាន ដូចដែលវានៅតែភ្ជាប់ទៅនឹងអាណាចក្ររូបវន្ត ហើយមិនទាន់បានត្រាស់ដឹង។ ការទៅដល់ម៉ុកសា បំពេញសេចក្តីប្រាថ្នានេះហើយ ទើបព្រលឹងលែងត្រូវការទៅកើតវិញហើយ។
សំណួរ៖ តើម៉ុកសាមានអារម្មណ៍យ៉ាងណា?
ក៖ ពាក្យសាមញ្ញបំផុត គ្រូបូព៌ាប្រើដើម្បីពណ៌នាអំពីអារម្មណ៍នៃការបានដល់ម៉ុកសា គឺសុភមង្គល។ នេះហាក់ដូចជាការនិយាយមិនច្បាស់ពីដំបូង ប៉ុន្តែវាសំដៅទៅលើសុភមង្គលនៃព្រលឹង និងមិនមែនខ្លួនឯងទេ។ ដូច្នេះ ការឈានដល់ moksha ត្រូវបានគេជឿថាផ្តល់ឱ្យព្រលឹងនូវអារម្មណ៍នៃការពេញចិត្តពេញលេញនិងការបំពេញដូចដែលវាបានសំរេចបាននូវគោលដៅអស់កល្បជានិច្ចរបស់វា។
សូមមើលផងដែរ: Persephone - ទេពធីតាក្រិកនៃនិទាឃរដូវនិងពិភពលោកក្រោម នៅក្នុងសេចក្តីសន្និដ្ឋាន
មានសារៈសំខាន់សម្រាប់សាសនាធំៗមួយចំនួននៅអាស៊ី។ Moksha គឺជារដ្ឋដែលមនុស្សរាប់ពាន់លាននាក់ខិតខំ - ការដោះលែងពីសាមសារ៉ាវដ្តនៃការស្លាប់អស់កល្បជានិច្ចហើយទីបំផុតការកើតជាថ្មី។ Moksha គឺជារដ្ឋដែលពិបាកនឹងសម្រេចបាន និងមានមនុស្សជាច្រើនលះបង់អស់មួយជីវិតដើម្បីតែស្លាប់ ហើយចាប់កំណើតឡើងវិញ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ វាគឺជាការរំដោះចុងក្រោយ ដែលគ្រប់គ្នាត្រូវតែទៅដល់ ប្រសិនបើពួកគេចង់ឱ្យព្រលឹងរបស់ពួកគេនៅទីបំផុត សន្តិភាព ។
សូមមើលផងដែរ: អបិយជំនឿទូទៅពីជុំវិញពិភពលោក
សំណួរ៖ តើមានកំណើតបន្ទាប់ពី moksha ទេ?
A: ទេ មិនមែនយោងទៅតាមសាសនាណាមួយដែលប្រើពាក្យនោះទេ។ ការចាប់កំណើត ឬការចាប់បដិសន្ធិឡើងវិញ ត្រូវបានគេជឿថា កើតឡើងនៅពេលដែលព្រលឹងត្រូវបានចាកចេញដោយចង់បាន ដូចដែលវានៅតែភ្ជាប់ទៅនឹងអាណាចក្ររូបវន្ត ហើយមិនទាន់បានត្រាស់ដឹង។ ការទៅដល់ម៉ុកសា បំពេញសេចក្តីប្រាថ្នានេះហើយ ទើបព្រលឹងលែងត្រូវការទៅកើតវិញហើយ។
សំណួរ៖ តើម៉ុកសាមានអារម្មណ៍យ៉ាងណា?
ក៖ ពាក្យសាមញ្ញបំផុត គ្រូបូព៌ាប្រើដើម្បីពណ៌នាអំពីអារម្មណ៍នៃការបានដល់ម៉ុកសា គឺសុភមង្គល។ នេះហាក់ដូចជាការនិយាយមិនច្បាស់ពីដំបូង ប៉ុន្តែវាសំដៅទៅលើសុភមង្គលនៃព្រលឹង និងមិនមែនខ្លួនឯងទេ។ ដូច្នេះ ការឈានដល់ moksha ត្រូវបានគេជឿថាផ្តល់ឱ្យព្រលឹងនូវអារម្មណ៍នៃការពេញចិត្តពេញលេញនិងការបំពេញដូចដែលវាបានសំរេចបាននូវគោលដៅអស់កល្បជានិច្ចរបស់វា។
នៅក្នុងសេចក្តីសន្និដ្ឋាន
មានសារៈសំខាន់សម្រាប់សាសនាធំៗមួយចំនួននៅអាស៊ី។ Moksha គឺជារដ្ឋដែលមនុស្សរាប់ពាន់លាននាក់ខិតខំ - ការដោះលែងពីសាមសារ៉ាវដ្តនៃការស្លាប់អស់កល្បជានិច្ចហើយទីបំផុតការកើតជាថ្មី។ Moksha គឺជារដ្ឋដែលពិបាកនឹងសម្រេចបាន និងមានមនុស្សជាច្រើនលះបង់អស់មួយជីវិតដើម្បីតែស្លាប់ ហើយចាប់កំណើតឡើងវិញ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ វាគឺជាការរំដោះចុងក្រោយ ដែលគ្រប់គ្នាត្រូវតែទៅដល់ ប្រសិនបើពួកគេចង់ឱ្យព្រលឹងរបស់ពួកគេនៅទីបំផុត សន្តិភាព ។