Zmajevi su među najpopularnijim simbolima u Kini i smatraju se najprepoznatljivijim kineskim simbolom i van zemlje. Mit o zmaju bio je dio kulture, mitologije i filozofije svih kineskih kraljevstava i duboko je cijenjen do danas.

Vrste kineskih zmajeva

Postoje mnoge varijacije kineskih zmajeva , s drevnim kineskim kosmogonistima koji definiraju četiri glavna tipa:

• Nebeski zmaj (Tianlong): Oni štite nebeska prebivališta bogova
• Zemljani zmaj (Dilong): Ovo su dobro poznati vodeni duhovi, koji kontroliraju vodene puteve
• Duhovni zmaj (Shenlong): Ova bića imaju moć i kontrolu nad kišom i vjetrovima
• Zmaj skrivenog blaga (Fuzanglong) : Ovi zmajevi su čuvali skriveno zakopano blago, prirodno i umjetno

Izgled kineskih zmajeva

Nazvani Lóng ili Lung na mandarinskom, kineski zmajevi imaju veoma jedinstven izgled u poređenju sa svojim evropskim kolegama. Umjesto kraćih i glomaznijih tijela s džinovskim krilima, kineski zmajevi imaju vitko tijelo poput zmije s manjim krilima nalik šišmišu. Plućni zmajevi su često bili predstavljeni sa četiri stope, dvije stope ili bez stopala.

Njihove glave su donekle slične onima kod evropskih zmajeva po tome što imaju velike ralje s dugim zubima i široke nozdrve, kao i kao dva roga,često vire iz njihovih čela. Još jedna značajna razlika je da kineski zmajevi imaju tendenciju da imaju i brkove.

Za razliku od svoje zapadne braće, kineski zmajevi tradicionalno su gospodari vode, a ne vatre. U stvari, kineski zmajevi pluća smatraju se moćnim vodenim duhovima koji upravljaju kišama, tajfunima, rijekama i morima. I, slično vodenim duhovima i božanstvima u većini drugih kultura, kineski zmajevi su smatrani dobronamjernim zaštitnicima naroda.

Posljednjih decenija i stoljeća, kineski zmajevi su također predstavljeni kao udišući vatru, ali to je gotovo svakako pod utjecajem zapadnih zmajeva jer su tradicionalni kineski plućni zmajevi bili isključivo vodeni duhovi. Međutim, ovo možda nije jedini zapadni uticaj, jer neki istoričari poput Džona Bordmana veruju da je na vizuelni izgled kineskog zmaja takođe uticali grčki kētŏs, ili Cetus, amitološko stvorenje koje je bilo i džinovsko morsko čudovište nalik ribi.

Svojstvena zmija slična građa nije samo stilski izbor, već je namijenjena da predstavlja evoluciju kineske civilizacije u cjelini – od skromna i obična zmija moćnom i moćnom zmaju.

Simbolizam kineskog zmaja

Tradicionalno, kineski zmajevi simboliziraju snažne i povoljne moći , kontrolu nad vodom, tajfuni, kiše i poplave. Kako se smatralo da jesuvodeni duhovi, njihova oblast kontrole pokrivala je sve stvari povezane s vodom.

Međutim, kineski zmajevi simboliziraju mnogo više od običnih padavina ili tajfuna – vjerovalo se da donose sreću i uspjeh onima koji su zaslužili njihovu naklonost. Plućni zmajevi su također simbolizirali snagu, autoritet i uspjeh do te mjere da su čak bili apelativi za uzastopne ljude. Oni koji su se dobro snašli u životu često su nazivani zmajevima, dok su oni koji su pretrpjeli neuspjeh ili nisu uspjeli nazivani crvima. Uobičajena kineska poslovica je Nada se da će nečiji sin postati zmaj.

Evo drugih važnih pojmova koje označava kineski zmaj:

• Car – sin Nebo
• Imperijalna moć
• Postignuće, veličina i uspjeh
• Moć, autoritet i izvrsnost
• Povjerenje i odvažnost
• Blagoslov, dobrota i dobronamjernost
• Plemenitost, dostojanstvo i božanstvo
• Optimizam, sreća i mogućnosti
• Heroizam, izdržljivost i upornost
• Energija i snaga
• Inteligencija , mudrost i znanje
• Muška plodnost

Poreklo mitova o zmaju u Kini

Kineski mit o zmaju je verovatno najstariji mit o zmaju na svetu sa samo Mesopotamski ( bliskoistočni ) mit o zmaju koji mu potencijalno može parirati za tu titulu. Spominjanje zmajeva i simbolike zmajeva može se naći u kineskim spisima i kulturi od samog njihovog nastanka, izmeđuPrije 5.000 do 7.000 godina.

Zanimljivo je da se porijeklo mita o zmaju u Kini vjerovatno može pratiti do raznih otkopanih kostiju dinosaurusa u drevnim vremenima. Neki od najstarijih spomena takvih otkrića uključuju poznatog kineskog istoričara Chang Qua ( 常璩) iz oko 300. godine prije Krista, koji je dokumentirao otkriće “zmajevih kostiju” u Sečuanu. Vjerovatno je bilo i ranijih otkrića.

Naravno, jednako je vjerovatno da su zmajevi u Kini stvoreni isključivo iz mašte ljudi bez arheološke pomoći. U svakom slučaju, stvorenja nalik zmijama povezana su i s porijeklom zemlje i sa stvaranjem čovječanstva u cjelini. U većini kineskih mitova o zmaju, zmaj i feniks predstavljaju Jin i Jang , kao i muške i ženske početke.

Ovaj simbolizam kao mit o poreklu čovečanstva prenet je i na druge istočne Azije kulturama, zahvaljujući političkoj dominaciji Kine nad ostatkom kontinenta kroz milenijume. Većina mitova o zmajevima u drugim azijskim zemljama su ili direktno preuzete iz izvornog kineskog mita o zmaju ili su pod njegovim utjecajem i pomiješane sa njihovim vlastitim mitovima i legendama.

Zašto je zmaj tako važan Kinezima?

Kineski carevi iz većine kineskih dinastija i kraljevstava koristili su zmajeve da predstavljaju svoju konačnu i božansku moć nad zemljom, dok su njihove carice čestonosio simbolizam feniksa . Naravno, zmaj je bio savršen simbol za cara, jer je bio najmoćnije mitsko stvorenje. Nošenje Zmajevih haljina ( longpao ) bila je velika čast, a samo nekolicini odabranih je ta čast bila dozvoljena.

U dinastiji Yuan, na primjer, pravila se razlika između zmajeva sa pet kandže na nogama i one sa samo četiri kandže. Naravno, cara su predstavljali zmajevi sa pet kandži, dok su prinčevi i drugi kraljevski članovi nosili oznake zmajeva sa četiri kandže.

Zmajev simbolizam nije bio rezerviran samo za vladajuće dinastije, barem ne u potpunosti. Dok su nošenje haljina i nakita ukrašenih zmajevima obično nosili vladari zemlje, ljudi su obično imali slike zmajeva, skulpture, amajlije i druge slične artefakte. Simbolika zmaja bila je takva da je bio poštovan u cijelom carstvu.

Zmajevi su također često bili središnji dio kineskih državnih zastava:

• Azurni zmaj bio je dio prvih Kineska nacionalna zastava za vrijeme dinastije Qing.
• Zmaj je također bio dio nacionalnog amblema Dvanaest simbola
• Postojao je zmaj u kolonijalnom naručju Hong Konga
• Republika Kina je imala zmaja na svojoj nacionalnoj zastavi između 1913. i 1928.

Danas, zmaj nije dio kineske državne zastave ili amblema, ali je i dalje cijenjen kao važan kulturni simbol.

Kineski zmajDanas

Zmaj je i dalje važan simbol Kine, zastupljen na festivalima, medijima, pop kulturi, modi, u tetovažama i na mnoge druge načine. I dalje je veoma prepoznatljiv simbol Kine i predstavlja osobine koje mnogi Kinezi žele da oponašaju.