Het everzwijn, dat bekend staat als een van de meest woeste en agressieve dieren, is inheems in heel Europa en Noord-Amerika. Deze dieren zijn vaak onverschrokken en hebben er geen moeite mee zich te verdedigen tegen of aan te vallen op mensen.

Als wij tegenwoordig iemand een "zwijn" noemen, is dat bedoeld als een belediging die wijst op barbaars en grof gedrag. Maar de oude Kelten zagen dit dier in een heel ander licht; het was een teken van een felle krijger en een symbool van gastvrijheid.

Berenverering in Keltische culturen

De Kelten bewonderden de angstaanjagende agressieve kwaliteiten van het zwijn, en zijn vermogen om zich tot de dood te verdedigen. Dit werd het symbool van de moed, dapperheid en wreedheid waar de Kelten beroemd om waren.

Overal in de Keltische wereld was het wilde zwijn een voorwerp van verering. Zwijnen waren zowel een duistere en gemene kracht als een magische en wonderbaarlijke entiteit.

Veel Keltische verhalen verwijzen naar het everzwijn en tonen zijn betekenis, en weerspiegelen het animisme in het Keltische geloof. Enkele van de symboliek die met het Keltische everzwijn wordt geassocieerd zijn:

• Onverschrokkenheid
• Rijkdom
• Vruchtbaarheid
• Koppigheid
• Overvloed
• Goede gezondheid
• Moed
• Gevaar
• Sterkte
• Krijgers
• Transformatie
• Andere wereldse activiteit

Het zwijn vertegenwoordigde goddelijke oorlog, begrafenisrituelen en door de goden gesanctioneerde grote feesten. Veel artefacten van zwijnen, gevonden op standaarden, munten, altaren, begrafenissen, beelden en andere afbeeldingen, getuigen hiervan. Het is duidelijk dat sommige ervan tempelschatten waren.

Beelden van beren vergezelden vaak afbeeldingen van gewapende krijgers en afbeeldingen van beren sierden zwaarden, schilden en helmen. Veel krijgers droegen berenhuiden als ze ten strijde trokken. Berenkoppen sierden ook de Carnyx, een lange bronzen trompet die als oorlogskreet werd bespeeld.

Keltische mythes over beren

Veel mythen vertellen hoe zwijnen vaak de doodsoorzaak zijn van vele grote helden en krijgers. Sommige daarvan beschrijven het zwijn als een bedrieger, vol ongehoorzaamheid en bedrog.

• Het verhaal van Diarmat en het zwijn van Benn Gulbain toont de eeuwige geestelijke strijd tussen de krachten van licht en donker. Dit Ierse verhaal vertelt hoe het zwijn, een symbool van de duisternis, 50 van Diarmats mannen doodt, als teken van de kracht van het licht. Eén enkel zwijn is verantwoordelijk voor de dood van 50 krijgers en laat zien hoe overweldigend de duisternis kan lijken tegenover het licht.
• Een ander verhaal over de overspelige liefde tussen Isolde, de dochter van de koning van Ierland, en Tristan, een ridder uit Cornwall, is een populair verhaal waarin de symboliek van het zwijn een belangrijke rol speelt. Niet alleen staat op Tristans schild een wild zwijn afgebeeld, maar Isolde droomt ook over de dood van een groot zwijn: een voorbode van Tristans einde.
• In een Iers verhaal over Marban, een kluizenaar die een wit everzwijn als huisdier heeft, wordt het dier afgeschilderd als een zachtaardig, vruchtbaar wezen.
• Een ander Iers verhaal, "Lebor Gabala", vertelt over de vele transformaties van Tuan mac Cairhill, een legendarische tovenaar. Hij begint als een mens die oud wordt. Wanneer hij verzwakt en sterft, komt hij terug als een ander wezen en beleeft hij verschillende van deze transformaties. In een van deze cycli leeft hij als een zwijn en bespreekt hij duidelijk zijn waarnemingen van menselijke activiteiten aan de randen van de werkelijkheid.Tuan beschrijft zijn ervaring als zwijn op een liefdevolle en bijna trotse manier.
• Het verhaal van Pryderi en Manawydan beschrijft de achtervolging van een glanzend wit zwijn dat de jachtpartij in een val van de Andere Wereld leidt.
• Er zijn een paar verhalen over koning Arthur en zijn ridders van de Ronde Tafel die vechten tegen zwijnen met gouden of zilveren haren. Er zijn ook een heleboel andere verhalen, die allemaal wijzen op het belang van de haren en de kleur van het zwijn.

Aanwezigheid bij graven en graven

De begrafenisrituelen van de oude Kelten zijn doorspekt met afbeeldingen van zwijnen. Graven in Groot-Brittannië en Hallstat bevatten beenderen van zwijnen en er zijn hele zwijnen gevonden die op dezelfde manier begraven zijn als de katten van het oude Egypte. Dit soort offers schijnen de doden te vergezellen in het hiernamaals of werden gebracht als offer aan de god van de onderwereld.

Zwijnenvlees bij feesten

In de oude Keltische mythen en de gekerstende middeleeuwse literatuur is berenvlees een belangrijk onderdeel van feesten. In de Keltische tijd werden beren geofferd aan de goden en vervolgens geserveerd met een appel in de mond. Niet alleen geloofden ze dat dit voedsel voor de goden was, maar de Kelten zagen dit ook als een teken van grote gastvrijheid. Het was een wens van goede gezondheid voor de gasten.

Het zwijn als symbool van goddelijkheid

Cernunnos met links van hem een zwijn of een hond - Gundestrup Cauldron

Het woord voor zwijn in het oude Iers en Gaelic is "torc", wat het zwijn direct verbindt met het god Cernnunos Op de Gundestrup Cauldron is Cernunnos afgebeeld zittend met een zwijn of hond aan zijn zijde en een torc in zijn hand, een metalen ketting.

Een andere godheid die met het everzwijn wordt geassocieerd is de godin Arduinna, beschermster en bewaakster van de Ardense bossen die Luxemburg, België en Duitsland doorkruisen. De naam Arduinna betekent "beboste hoogten". Voorstellingen tonen haar rijdend op een everzwijn of staand naast een everzwijn. Op sommige voorstellingen houdt ze een mes vast, als symbool voor haar verbondenheid met en heerschappij over het everzwijn, dat ze kan doden of temmen.het.

Het zwijn tijdens de Romeinse bezetting van Gallië en Brittannië

Hoewel we weten dat de Kelten het zwijn als een heilig wezen beschouwden, vond het hoogtepunt van de zwijnenverering plaats tijdens de Romeinse bezetting in heel Gallië en Brittannië. Er zijn verschillende van deze godheden, allemaal met een iets andere manier van vereren dan de volgende.

• Vitris

Het zwijn staat in verband met de god Vitris, die de Romeinen en Kelten vereerden rond de muur van Hadrianus in de 3e eeuw na Christus. Zijn populariteit onder mannen, vooral soldaten en krijgers, was groot, want er zijn meer dan 40 altaren aan hem gewijd. Sommige afbeeldingen tonen hem terwijl hij een zwijn vasthoudt, erop rijdt of ernaast staat.

• Moccus

Nog een andere Brythonische god is Moccus, de varkensgod van de Lingones, die het gebied tussen de Seine en de Marne bewoonde in het gebied rond Langres, Frankrijk. Hij werd vaak aangeroepen door jagers en krijgers, die hem aanriepen voor bescherming.

Zijn naam is afgeleid van het Gallische woord voor wild zwijn, "moccos". Het Oud-Ierse woord "mucc" beschrijft ook een wild zwijn, samen met het Welshe "moch" en het Bretonse "moc'h". Het is interessant om op te merken dat, zelfs tijdens de christelijke invloed op de Britse eilanden, "muccoi", "mucced" of "muiceadh" namen waren voor varkenshoeders. Al deze namen houden verband met de vroegere verering van Moccus omdat de mensen geloofden dat varkenshoeders eenspeciale, mystieke rol.

• Endovélico

De Kelten die rond het Iberisch schiereiland van Spanje leefden tijdens de Romeinse bezetting aanbaden een god genaamd Endovélico. Votiefoffers die rond dit gebied zijn gevonden tonen gebeden, houtsnijwerk en dierenoffers aan hem. Veel afbeeldingen van Endovélico tonen hem als zwijn en soms als mens. De meeste van zijn aanbidders waren degenen die een eed hadden afgelegd - ofwel soldaten die om bescherming vroegen of vrouwen diede gezondheid van hun familie. Veel van de procedures met Endovélico hebben een duidelijk verband met dromen.

In het kort

Als wij tegenwoordig naar iemand verwijzen als een zwijn, heeft dat een negatieve connotatie. Voor de oude Kelten gold dat eenvoudigweg niet. Zij hielden van de woestheid van het zwijn en gebruikten het als symbool voor krijgers en hun gevechtstuig, wat een veel nobelere gevolgtrekking met zich meebrengt. Het zwijn leverde ook voedsel en was, met zoveel goden die er in de hele regio mee verbonden waren, een teken van gastvrijheid en dapperheid,bescherming en een goede gezondheid, onder andere.