In bepaalde kosmogonieën is het niet vreemd om godheden te vinden die als ouder dan het universum zelf worden beschouwd. Deze godheden worden meestal geassocieerd met het begin van de schepping. Dit is het geval met Nana Buluku, de hoogste Afrikaanse godin.

Hoewel Nana Buluku zijn oorsprong vindt in de Fon mythologie, komt zij ook voor in andere religies, waaronder de Yoruba mythologie en Afrikaanse diasporagodsdiensten, zoals de Braziliaanse Candomblé en de Cubaanse Santería.

Wie is Nana Buluku?

Nana Buluku was oorspronkelijk een godheid uit de Fon religie. Het Fon volk is een etnische groep uit Benin (vooral gelokaliseerd in het zuidelijke deel van de regio), met een goed georganiseerd systeem van godheden dat de Vodou pantheon .

In de Fon mythologie staat Nana Buluku bekend als de voorouderlijke godheid die geboorte gaf aan de goddelijke tweeling Mawu en Lisa, respectievelijk de maan en de zon. Opmerkelijk is dat deze twee godheden soms gewoon worden aangesproken als de oergod Mawu.

Nana Buluku werd weliswaar geassocieerd met het begin van de schepping, maar nam niet deel aan het ordeningsproces van de wereld. In plaats daarvan trok zij zich na de geboorte van haar kinderen terug in de hemel en bleef daar, ver van alle aardse zaken.

Naast een primaire godheid is Nana Buluku ook verbonden met moederschap Sommige Fon mythen suggereren echter ook dat Nana Buluku een tweeslachtige godheid is.

De rol van Nana Buluku

In het Fon-verslag over de schepping is de rol van Nana Buluku belangrijk, maar ook enigszins beperkt, aangezien zij het universum schiep, de goden Mawu en Lisa baarde, en zich kort daarna uit de wereld terugtrok.

Merkwaardig genoeg probeert Nana Buluku niet eens de aarde te besturen via andere kleine godheden, zoals de hoogste en hemelse Yoruba-god Olodumare doet.

In de Fon mythologie zijn de echte hoofdrolspelers van de schepping Mawu en Lisa, die na het vertrek van hun moeder besluiten hun krachten te bundelen om de aarde vorm te geven. Later bevolken de twee goden de wereld met mindere godheden, geesten en mensen.

Opmerkelijk is dat de goddelijke tweeling van Nana Buluku ook de belichaming is van het Fon-geloof over het bestaan van een universeel evenwicht, gecreëerd door twee tegengestelde maar complementaire krachten. Deze dualiteit wordt duidelijk aangetoond door de attributen van elke tweeling: Mawu (die het vrouwelijke principe vertegenwoordigt) is de godin van het moederschap, de vruchtbaarheid en de vergeving, terwijl Lisa (die het mannelijke principe vertegenwoordigt) de godin is van het moederschap.principe) is de god van de oorlogskracht, viriliteit en taaiheid.

Nana Buluku in de Yoruba Mythologie

In het Yoruba pantheon wordt Nana Buluku beschouwd als de grootmoeder van alle orishas. Hoewel dit een gebruikelijke godheid is voor vele Afrikaanse culturen van de westkust, wordt aangenomen dat de Yoruba de cultus van Nana Buluku rechtstreeks van het Fon volk hebben overgenomen.

De Yoruba-versie van Nana Buluku lijkt in veel opzichten op de Fon-godin, in die zin dat de Yoruba haar ook afbeelden als een hemelse moeder.

In deze nieuwe verbeelding van de godheid wordt het achtergrondverhaal van Nana Bukulu echter rijker, doordat zij de hemel verliet en terugkeerde naar de aarde om daar te leven. Deze verandering van woonplaats stelde de godin in staat om vaker met andere godheden te communiceren.

In het Yoruba pantheon wordt Nana Buluku beschouwd als de grootmoeder van de orishas, en ook als een van de Obatala Voor de Yoruba vertegenwoordigt Nana Buluku ook het voorouderlijke geheugen van hun etniciteit.

Nana Buluku's Attributen en Symbolen

Volgens de Yoruba-traditie werd de godin na haar terugkeer op aarde beschouwd als de moeder van alle overledenen, omdat men gelooft dat Nana Buluku hen begeleidt tijdens hun reis naar het land van de doden en hun zielen voorbereidt op hun wedergeboorte. Het begrip reïncarnatie is een van de fundamentele overtuigingen van de Yoruba-religie.

In haar rol als moeder van de doden wordt Nana Buluku sterk geassocieerd met modder, een verband dat is gebaseerd op het idee dat modder in veel opzichten lijkt op de moederschoot: het is vochtig, warm en zacht. Bovendien was het in het verleden in modderige gebieden waar de Yoruba traditioneel hun doden begroeven.

De belangrijkste rituele fetisj in verband met Nana Buluku is de ibiri , een korte scepter gemaakt van gedroogde palmbladeren, die de geesten van de doden symboliseert. Bij de ceremonies van de cultus van Nana Buluku mogen geen metalen voorwerpen worden gebruikt. De reden voor deze beperking is dat volgens de mythe de godin bij een gelegenheid een confrontatie had met Ogun de god van het ijzer.

In de Cubaanse Santería (een religie die is voortgekomen uit die van de Yoruba) wordt de gelijkbenige driehoek, een yonisch symbool, ook veel geassocieerd met de godinnencultus.

Ceremonies gerelateerd aan Nana Buluku

Een gebruikelijke religieuze praktijk onder de Yoruba was het gieten van water op de aarde, wanneer aanbidders probeerden Nana Buluku gunstig te stemmen.

In de Cubaanse Santería, wanneer iemand wordt ingewijd in de mysteries van Nana Buluku, omvat de inwijdingsceremonie het tekenen van een gelijkbenige driehoek op de vloer en het erin gieten van tabaksas.

De aleyo (de persoon die wordt ingewijd) moet de eleke (de kralenketting gewijd aan Nana Buluku) en houd de iribi (de scepter van de godin).

In de Santería-traditie bestaan de voedseloffers aan Nana Buluku uit gerechten die voornamelijk worden bereid met zoutloos varkensvet, riet en honing. Sommige Cubaanse Santería-ceremonies tonen respect voor de godin door ook kippen, duiven en varkens te offeren.

Voorstellingen van Nana Buluku

In het Braziliaanse Candoblé is de afbeelding van Nana Buluku vergelijkbaar met die van de Yoruba religie, met als enige belangrijke verschil dat de jurk van de godin wit is met blauwe motieven (beide kleuren geassocieerd met de zee).

Wat betreft de band van Nana Buluku met het dierenrijk, gelooft men in de Cubaanse Santería dat de godin de vorm kan aannemen van de majá, een grote, geelachtige slang van de boa-familie. Wanneer ze vermomd is als een slang beschermt de godin andere wezens tegen pijn, vooral met ijzeren wapens.

Conclusie

Nana Buluku is een oude godheid die door veel Afrikaanse culturen aan de westkust wordt vereerd. In de Fon-mythologie is zij de schepper van het universum, hoewel zij later besloot een meer passieve rol aan te nemen en haar tweelingkinderen de taak te geven de wereld vorm te geven.

Volgens sommige Yoruba mythes verliet de godin echter na enige tijd de hemel en verplaatste haar woonplaats naar de aarde, waar ze te vinden is in de buurt van modderige plaatsen. Nana Buluku wordt geassocieerd met moederschap, reïncarnatie en waterlichamen.