De beroemde Griekse historicus Herodotus nam veel moeite om de vreemde gewoonten van de mensen van de bekende wereld te beschrijven in zijn Geschiedenissen Hij deed dat uitvoerig omdat hij dacht dat het belangrijk was de tradities van een volk te kennen om zijn geschiedenis te kennen.

Wat zijn enkele oude Griekse gebruiken die wij vandaag vreemd of misschien verrassend zouden vinden? Hier is een lijst van 10 van de meest interessante tradities die de oude Grieken hadden.

10. De Atheense vergadering

Het is bekend dat democratie werd uitgevonden in Griekenland. Maar het werkte heel anders dan onze moderne republieken. Mensen -en met mensen bedoel ik volwassen mannen die land bezaten in het gebied- kwamen bijeen in een openluchtruimte om te debatteren over de wetsvoorstellen en wetgeving die de stad zouden besturen. Er wordt berekend dat wel 6.000 burgers konden deelnemen aan een vergadering, en ze konden allemaal hun stem uitbrengen met de hand, hoewel laterwerd een systeem van individueel te tellen stenen ingevoerd.

Het was ook gebruikelijk dat mensen de namen van ongewenste burgers op kleine stukjes aardewerk schreven, genaamd ostraka om de vergadering te dwingen die mensen uit de stad te verbannen. Dat wil zeggen, ze werden verbannen.

Maar niet alles werd vrijelijk door de burgers beslist. Aangestelde ambtenaren, bekend als strategoi die zich bezighielden met oorlogszaken, waar hun gezag onbetwist was.

9. Orakels

Oracle bij Delphi

Zou jij een junkie vertrouwen om je te vertellen wat de toekomst zal brengen? Nou, de oude Grieken wel, en zouden dagenlang wandelen om de Tempel van Apollo bij Delphi om hun lot te voorspellen.

De tempel bevond zich in een moeilijk bereikbaar berggebied. Daar werden bezoekers begroet door de Pythia, of hogepriesteres van Apollo. Zij beantwoordde één vraag per bezoeker en ging vervolgens een grot binnen, waar giftige dampen uit scheuren in de rots kwamen.

Het inademen van deze dampen gaf de Pythia hallucinaties, dus als ze uit de grot kwam sprak ze tot de bezoekers en haar woorden werden geïnterpreteerd als zeer nauwkeurige profetieën.

8. Naam Dagen

De Grieken gaven niet veel om verjaardagen. Hun namen waren echter uiterst belangrijk en definieerden meestal hoe de persoon zou zijn. De naam van Aristoteles bijvoorbeeld was een samenstelling van twee woorden: aristos (beste) en telos (einde), wat uiteindelijk een passende naam bleek te zijn voor iemand die de beste filosoof van zijn tijd zou worden.

Namen waren zo belangrijk dat elke naam zijn eigen dag in de kalender had, dus in plaats van verjaardagen vierden de Grieken "naamdagen", wat betekende dat op een willekeurige dag elke persoon wiens naam samenviel met die van die dag werd gevierd.

7. Banketten

Symposium was de naam van een merkwaardige en vrolijke traditie onder de Griekse elites. Rijke mannen gaven lange banketten (soms dagenlang) die twee duidelijke, ongecompliceerde fasen kenden: eerst eten, dan drinken.

Tijdens de drinkfase aten de mannen echter calorierijke hapjes zoals kastanjes, bonen en honingkoeken, die een deel van de alcohol absorbeerden en zo een langere drinksessie mogelijk maakten. Maar deze banketten waren niet alleen voor het plezier. Ze hadden een diepe religieuze betekenis, want de plengoffers werden aangeboden ter ere van de grote god Dionysus .

Banketten bestonden meestal uit tafelspelen en optredens van acrobaten, dansers en muzikanten. En natuurlijk werden alle gangen en drankjes geserveerd door slaven. Zowel in het oude Griekenland als in Rome werd wijn, hoe zwaar de drinkers ook waren, gewoonlijk aangelengd met water om het minder intens te maken. Hoewel niet iedereen het zich kon veroorloven om gastheer te zijn van deze symposia was het een cruciaal onderdeel van de klassieke Griekse gezelligheid.

6. Sportwedstrijden

Het is nauwelijks een geheim dat de moderne Olympische Spelen, die om de vier jaar in verschillende landen worden gehouden, een reprise zijn van die in het oude Griekenland. De waarheid is echter dat deze moderne wedstrijden weinig te maken hebben met de atletiekfestivals die ter ere van Zeus in Olympia werden gehouden, en vrijwel het enige toeval is de frequentie ervan.

In Griekenland stroomden deelnemers uit elke stadstaat naar het heiligdom van Zeus om hun kracht of bekwaamheid te bewijzen. De wedstrijden omvatten atletische tentoonstellingen, maar ook worstelen en een obscure Griekse vechtkunst die bekend staat als pankration. De paarden- en wagenrennen behoorden tot de populairste onderdelen van de Olympische Spelen.

Er bestaat een mythe dat oorlogvoerende stadstaten een wapenstilstand zouden afkondigen voor de duur van de Olympische Spelen, om na afloop van de wedstrijden de conflicten te hervatten. Maar dit is een legende, want niets kon de Grieken ervan weerhouden oorlog te voeren. Toch zit er een kern van waarheid in: pelgrims die door het land trokken om de Spelen in Olympia te bereiken, zouden niet worden aangevallen, want zijgeloofden dat ze onder de bescherming stonden van Zeus zelf.

5. Theaterwedstrijden

Geënsceneerde culturele voorstellingen floreerden in het oude Griekenland sinds de 8e eeuw v. Chr. Athene werd al snel het culturele centrum van het land, en zijn theaterfestival, genaamd het Dionysia was verreweg het populairst.

Alle grote toneelschrijvers voerden hun stukken op in Athene, waaronder Aeschylus, Aristophanes, Sophocles en Euripides. De oude Griekse theaters werden gewoonlijk gebouwd op een vlak oppervlak aan de voet van een heuvel, terwijl de zitplaatsen rechtstreeks in de rotsachtige helling werden uitgehouwen, zodat iedereen perfect kon zien wat er op het toneel gebeurde.

Tijdens het jaarlijkse lentetheaterfestival, de Dionysia, toonden de toneelschrijvers hun werk en streden ze om te zien welk stuk het publiek het leukst vond. Ze moesten drie tragedies, een satyr en vanaf de 5e eeuw voor Christus ook een komedie.

4. Naaktheid

De Grieken waren echt trots op hun lichaam. En te oordelen naar hun standbeelden, terecht. Zowel mannen als vrouwen deden veel moeite om zichzelf mooi te houden. In het oude Griekenland werden veel schoonheidsbehandelingen toegepast, waaronder gezichtsmaskers van olijfolie, honing en yoghurt. Melk van huisdieren werd nauwelijks gedronken, maar wel veel gebruikt voor lichaamsverzorging. Dit werd gedaan met eendoel voor ogen: iemands troeven laten zien.

Het was meer dan ijdelheid. Het idee was om een beroep te doen op de goden zelf, om waardigheid te bewijzen tegenover de goden. Mannen deden meestal naakt aan sport, inclusief worstelen. Vrouwen deden ook aan atletische activiteiten, waarbij ze weinig tot geen kleding droegen. Naaktheid werd als heel normaal beschouwd in het oude Griekenland, en als iemand naakt naar de wiskundeles kwam, zou niemand dat afkeuren. Rekeningen ookvermelden dat, wanneer er gedanst of gefeest werd, de mensen snel hun kleren uittrokken om zich comfortabeler te voelen.

3. Voedsel taboes

Melk drinken was een taboe in het oude Griekenland. Zo ook het eten van vlees van gedomesticeerde dieren, hun vlees was uitsluitend bestemd voor offers aan de goden. Zelfs de dieren die konden worden gegeten, moesten worden geofferd aan de goden voordat ze konden worden gekookt door mensen. En zuiveringsrituelen moesten worden uitgevoerd door elk individu voordat men vlees mocht eten. Als men dat niet deed, maakte men de goden boos.

Een andere instelling die zwaar leunde op taboes was de zgn. syssitia Dit was een verplichte maaltijd die werd georganiseerd door bepaalde groepen mensen, zij het religieuze, sociale of militaire groepen, maar alleen mannen en jongens konden deelnemen. Vrouwen waren strikt uitgesloten van de syssitia omdat het werd beschouwd als een mannelijke verplichting. Ondanks de duidelijke overeenkomsten met de symposium de syssitia was niet exclusief voor de hogere klassen en moedigde geen excessen aan.

2. Begrafenissen

Volgens Griekse mythologie moest elke dode, voordat hij naar de onderwereld of Hades ging, een rivier oversteken die de Acheron heette. Gelukkig was er een veerman genaamd Charon die de dode zielen gretig naar de overkant bracht... tegen een kleine vergoeding.

De mensen vreesden dat hun geliefden de reis niet konden betalen, dus werden Griekse mannen en vrouwen gewoonlijk begraven met ofwel een stuk goud onder hun tong, ofwel twee munten die hun ogen bedekten. Met dat geld zouden ze hun veilige doorgang naar de onderwereld verzekeren.

1. Geboortebeperking

De moderne geneeskunde dankt haar basis aan de Grieken. Zij waren de eersten die speculeerden over het bestaan van micro-organismen, millennia vóór van Leeuwenhoek en Louis Pasteur. Niet al hun gezondheidsvoorschriften zijn echter even oud geworden.

Soranus van Efeze was een Griekse arts die leefde in de 2e eeuw na Christus. Hij was een leerling van Hippocrates, over wie hij een biografie schreef. Maar hij is meer bekend om een monumentale vierdelige verhandeling genaamd Gynaecologie wat blijkbaar erg populair was in die tijd. Zijn recept voor vrouwen die wilden voorkomen... zwangerschap was om hun adem in te houden tijdens de coïtus, en om sit-ups te doen en krachtig te hoesten na de daad.

Dit werd door Griekse vrouwen beschouwd als een betrouwbare geboortebeperkingsmethode. Men geloofde dat mannen weinig verantwoordelijkheid hadden voor het al dan niet zwanger worden van de vrouw.

Inpakken

Zoals bij de meeste oude culturen zouden de meeste gewoonten die in het oude Griekenland volkomen normaal waren, vandaag de dag als vreemd of afgekeurd worden beschouwd, als ze niet rechtstreeks door de wet worden bestraft. De manier waarop ze aten, zich (on)kleedden, beslissingen namen en voor hun lichaam zorgden, zou naar de maatstaven van vandaag bizar lijken, maar ze zijn een nederige herinnering aan het feit dat normaliteit niet bestaat.