د بشریت د خورا مهم فکري او هنري انقلاب په توګه، رینانسانس د پام وړ اشخاصو او لاسته راوړنو کیسې سره بډایه ده. په رینسانس کې میرمنې عموما په تاریخي څیړنو کې له پامه غورځول شوي ځکه چې دوی د نارینه وو په څیر ورته ځواک او بریا نه درلوده. ښځو لا هم سیاسي حقونه نه درلودل او اکثره یې باید د واده او یا هم د ننه کیدو تر منځ انتخاب کاوه.

لکه څنګه چې ډیر تاریخ لیکونکي دې دورې ته ګوري، دوی د هغو ښځو په اړه ډیر څه موندلي چې د نه منلو وړ بریاوې یې ترلاسه کړې. د ټولنیزو محدودیتونو سره سره، میرمنو د جنسیتي سټریوټائپس ننګونه کوله او په دې دوره کې یې په تاریخ باندې خپل اغیز رامینځته کړ.

دا مقاله به درې د پام وړ میرمنې وڅیړي چې د اروپا لوی کلتوري او تخلیقي بیا ژوندي کولو کې یې مرسته کړې.

اسوټا نوګارولا (1418-1466)

اسوټا نوګارولا یوه ایټالوی لیکواله او پوهه وه، چې لومړنۍ ښځینه بشرپاله او د رنسانس دور یو له مهمو بشرپالو څخه ګڼل کیږي.

اسوټا نوګارولا وه. په ویرونا، ایټالیا کې، لیونارډو او بیانکا بورومیو ته زیږیدلی. دې جوړه لس ماشومان درلودل، څلور هلکان او شپږ نجونې. د هغې د بې سوادۍ سره سره، د اسوټا مور د زده کړې په اهمیت پوهیدله او ډاډ یې ورکړ چې د هغې ماشومان غوره زده کړې ترلاسه کوي چې دوی یې کولی شي. اسوټا او د هغې خور ګینیورا به په لاتیني ژبه د شعرونو لیکلو لپاره د خپلو کلاسیکي زده کړو لپاره ښه پیژندل شوي.

د هغې په لومړیو لیکنو کې، اسوټاد لاتیني او یوناني لیکوالانو لکه سیسرو، پلوټارک، ډیوګینس لایرټیوس، پیټرونیوس او اوولس ګیلیوس ته اشاره شوې. هغه په ​​عامه خبرو کې ښه پوهه شوه او په خلکو کې به یې ویناوې کولې او مناظرې به یې کولې. په هرصورت، د اسوټا په اړه د خلکو هرکلۍ دښمني وه - هغه د جنسیت له امله د یوې جدي روڼتیا په توګه نه وه نیول شوې. هغه د یو شمیر جنسي تیریو په تور هم تورنه شوې وه او د خندا سره یې چلند کاوه.

اسوټا په پای کې په ویرونا کې یو ارام ځای ته تقاعد شو، چیرته چې هغې د سیکولر بشرپال په توګه خپل مسلک پای ته ورساوه. مګر دا دلته وه چې هغې خپل خورا مشهور کار ولیکه - De pari aut impari Evae atque Adae peccato (د ادم او حوا د مساوي یا غیر مساوي ګناه په اړه خبرې اترې)

لوړ ټکي :

• د هغې تر ټولو مشهور کار ادبي خبرې اترې وې چې نوم یې دی پاري او امپری ایوا اټیک اډا پیکاټو (د ادم او حوا د مساوي یا غیر مساوي ګناه په اړه ټرانس ډیالوګ) چې په 1451 کې خپور شو.
• هغې استدلال وکړ چې ښځه د اصلي ګناه په وخت کې نه شي کمزوری او تر دې ډیر مسؤل وي.
• د اسوټا د لاتیني شعرونو، ویناوو، ډیالوګونو او لیکونو شپږ شپیته پاتې دي. 12>
• هغه به د راتلونکو ښځینه هنرمندانو او لیکوالو لپاره الهام شي.

د مارګوریټ انځور ناوارې

د ناوارې مارګوریټ، چې د انګولیم مارګوریټ هم ویل کیږي، یو لیکوال او د بشرپالو او اصلاح غوښتونکو ملاتړی و، چې د نړۍ په ګوټ ګوټ کې جوړ شوی.د فرانسې د رینانسانس په جریان کې یوه مشهوره څیره.

مارګوریت د اپریل په 11، 1492 کې د چارلس ډی انګولیم په کور کې زیږیدلی و، د چارلس V او لوئس د ساووې اولاده. هغه یو نیم کال وروسته د فرانسې د راتلونکي پاچا فرانسیس I یوازینۍ خور شوه. که څه هم د هغې پلار مړ شو کله چې هغه لا ماشومه وه، مارګوریټ خوشحاله او بډایه پالنه درلوده، خپل ډیری وخت یې په کوګناک او بیا وروسته په بلوس کې تیر کړ. کور په 17 کلنۍ کې، مارګوریټ د چارلس IV سره واده وکړ، د الینسن ډیوک. د هغې مور لوئیس په مارګوریټ کې د پوهې اهمیت رامینځته کړ ، کوم چې د لرغونې فلسفې او صحیفو لپاره د مارګوریټ خپل لیوالتیا لخوا پراخه شوی و. حتی د هغې له واده وروسته، هغه خپل کوچني ورور ته وفاداره پاتې شوه او په 1515 کې کله چې هغه د فرانسې پاچا شو، په محکمه کې ورسره ملګری شو.

د هغې په موقف کې د یوې بډایه میرمنې په توګه، مارګوریت د هنرمندانو او پوهانو سره مرسته وکړه، او هغه چا چې په کلیسا کې د اصلاحاتو غوښتنه کوله. هغې ډیری مهم اثار هم لیکلي، پشمول د Heptaméron او Les Dernières Poésies (وروستي شعرونه).

لوستونکي:

• مارجیوریټ یو شاعر او د لنډې کیسې لیکوال و. د هغې شاعري د هغې د مذهبي غیر ارتودوکس استازیتوب کوي ځکه چې هغه د بشرپالو لخوا الهام اخیستې وه.
• په 1530 کې، هغې " Miroir de l'âme pécheresse " لیکلې، یو شعر چې د کار په توګه وغندل شو.بدعت.
• د مارګوریت " Miroir de l'âme pécheresse " (1531) د انګلستان د شهزادګۍ الیزابت لخوا د " A Godly Meditation of the Soul " (1548) په توګه ژباړل شوی. .
• په 1548 کې د فرانسیس له مړینې وروسته، د هغې خویندې، چې دواړه په ناور کې زیږیدلې دي، د "Suyte des Marguerites de la Marguerite de la Navarre" په نوم یې د افسانې اثار خپاره کړل.
<11 هغه د سامویل پوتنام لخوا لومړنۍ عصري ښځه بلل شوې.

کریسټین ډی پیزان (1364-1430)

ډی پیزان د نارینه وو یوې ډلې ته لیکچر ورکوي. PD.

کریسټین ډی پیزان یوه تکړه شاعره او لیکواله وه، چې نن ورځ د منځنۍ دورې لومړۍ ښځینه مسلکي لیکواله ګڼل کیږي.

که څه هم هغه د ایټالیا په وینس کې زیږیدلې وه، د هغې کورنۍ ډیر ژر فرانسې ته لاړه، ځکه چې پلار یې د فرانسې د پاچا، چارلس V په محکمه کې د ستورپوهنې دنده په غاړه واخیسته. د هغې لومړني کلونه خوشحاله او خوشحاله وو، لکه څنګه چې هغه د فرانسې په محکمه کې لویه شوې. په 15 کلنۍ کې، کریسټین د محکمې سکرتر ایسټین ډی کاسټل سره واده وکړ. خو لس کاله وروسته، ډی کاسټل د طاعون له امله مړ شو او کریسټین ځان یوازې وموند.

په 1389 کې، په 25 کلنۍ کې، کریسټین باید د خپل ځان او خپلو دریو ماشومانو ملاتړ وکړي. هغې د شعر او نثر په لیکلو پیل وکړ، د 41 جلا اثارو په خپرولو سره. نن ورځ هغه نه یوازې د دې کارونو لپاره مشهوره ده، بلکې د فیمینیسټ غورځنګ د مخکښې په توګه هم مشهوره ده، چې 600 کاله وروسته به پلي شي. هغې ته پام کیږيد ډېرو له خوا لومړنۍ فیمینیسټ وي، که څه هم دا اصطلاح د هغې په وخت کې شتون نه درلود.

ښکاره ټکي:

• د پیزان لیکنې پراخه لړۍ لري د فیمینیسټ مضامینو، د ښځو د ظلم له اصل څخه تر کلتوري دودونو پورې، د جنسیت کلتور سره د مبارزې، د ښځو حقونه او لاسته راوړنې، او د لا عادلانه راتلونکي لپاره نظرونه.
• د پیسان کار په ښه توګه ستایل شوی ځکه چې دا په عیسویانو باندې ولاړ و. فضیلت او اخلاق. د هغې کار په بیانیه تاکتیکونو کې په ځانګړي ډول اغیزمن و چې اکاډیمیکانو وروسته معاینه کړ.
• د هغې یو له خورا مشهور اثارو څخه دی لی ډیت دی لا روز (1402) ، د ژان ډی میون په وحشيانه توګه سخت انتقاد. د ګلاب بریالي رومانس، د عدالت سره د مینې په اړه یو کتاب چې ښځې یې د فریبکارانو په توګه انځور کړې.
• ځکه چې ډیری ټیټې طبقې ښځې نا لوستې وې، د پیسان کار د منځني پیړۍ په فرانسه کې د ښځو لپاره د عدالت او مساوات په وده کې خورا مهم و.<12
• په 1418 کې، ډی پیسان په Poissy (د پاریس شمال لویدیز) کې په یوه کنوانسیون کې شامل شو، چیرې چې هغې د خپل وروستي شعر په ګډون لیکلو ته دوام ورکړ، Le Ditie de Jeanne d'Arc (د جوان په ویاړ سندره آف آرک)، 1429.

پټول