Jeśli kiedykolwiek widziałeś jelenia lub sarnę, od razu zaskoczył Cię jego majestat i wyrafinowanie. Jest to szczególnie prawdziwe, jeśli spotkasz samca w całej jego chwale, z imponującym zestawem poroży. Ich wielkość i siła są oczywiste i zapierają dech w piersiach.

Nic więc dziwnego, że wiele starożytnych kultur czciło takie stworzenie jako coś boskiego. Dla starożytnych Celtów posiadało ono szczególną mistyczną energię tkwiącą w naturze. Starożytni Celtowie nie tylko obserwowali naturę, oni byli jej częścią. Oznacza to, że czcili każdy aspekt ziemi. Czcili wszystkie stworzenia, ponieważ wierzyli, że każde z nich posiada ducha i świadomość.

Ze wszystkich ukochanych stworzeń lasu, jeleń był głównym symbol władzy , magia i przemiana.

Symbolizm celtyckiego jelenia

Jeleń, a konkretnie samiec, symbolizuje sam las. Poroże przypomina gałęzie drzew i nosi je jak koronę. Reprezentuje również szybkość, zwinność i sprawność seksualną. Wszystko to jest integralną częścią regeneracyjnej siły natury, o czym świadczy fakt, że jeleń zrzuca poroże w jesień i odrastają w wiosna .

Mięso i skóra tych stworzeń dostarczały pożywienia, odzieży, koców i innych okryć, a kości służyły do wyrobu narzędzi i broni. Polowanie było więc kluczowym elementem celtyckiej gospodarki.

Znaczenie jelenia według kolorów

Symbolika jelenia mogła być różna, w zależności od koloru zwierzęcia. Biały, czerwony i czarny jeleń każdy oznaczał coś innego.

Biały Jeleń

Biały jest kolorem czystości, tajemnicy i tego, co nieosiągalne. Symbolizuje nowość i ducha przygody, przypominając nam, że droga, którą przemierzamy jest równie ważna jak dotarcie do celu. Biały jeleń prawie zawsze wskazuje na początek niezwykłej podróży do Innego Świata. Biały jeleń jest częścią królestwa wróżek i ukrytej mądrości.

Legendy arturiańskie obfitują w białe jelenie, które są ścigane przez Rycerzy Okrągłego Stołu i pojawiają się na dworze Króla Artura. Po zobaczeniu jednego z nich na jawie lub w świecie snów, daje to wojownikowi lub mędrcowi impuls do wyruszenia na poszukiwanie. Legendy arturiańskie podkreślają tę ideę białych jeleni z ukrytą mądrością poprzez podróże do mistycznych światów.

Czerwony Jeleń

Czerwony jest kolejnym wskaźnikiem faerie realm, ale według starożytnych Celtów, to było również pecha.W szkockich Highlands, czerwone jelenie były "bajki bydło" i ludzie wierzyli, że wróżki dojone je na szczytach górskich.W związku z historią Fionn myśliwego, jego żona była czerwony jeleń.Tak więc, kolor czerwony dalej łączy się z ideą czerwonych jeleni do magicznych zaklęć.

Czarny Jeleń

Chociaż w mitologii celtyckiej istnieje tylko kilka opowieści z udziałem czarnego jelenia, warto zauważyć, że zawsze wiążą się one ze śmiercią i transformacją. Jedną z najbardziej godnych uwagi jest historia Ankou, kolekcjonera martwych dusz, który jest również znany jako "Król Umarłych".

Ankou był kiedyś okrutnym księciem, który spotkał się ze Śmiercią podczas polowania. Głupi książę wyzwał Śmierć na pojedynek, kto pierwszy zabije czarnego jelenia. Śmierć zwyciężyła i przeklęła księcia, by przez wieczność wędrował po ziemi jako zbieracz dusz. Pojawia się jako zgarbiona, wysoka szkieletowa postać w kapeluszu z szerokim rondem i długimi białymi włosami. Ma głowę sowy i jedzie na wozie w towarzystwie dwóch duchów.

Opowieści, legendy i mity o jeleniach

Fionn i Sadhbh

W mitologii irlandzkiej istnieje opowieść o wielkim myśliwym Fionn mac Cumhaill, który poślubił kobietę o imieniu Sadhbh. Początkowo Sadhbh nie chciała poślubić złego druida o imieniu Fear Doirich i ten zamienił ją w czerwonego jelenia. Podczas polowania z psami gończymi Fionn prawie uderzył ją swoją strzałą. Ale jego psy gończe rozpoznały jelenia jako człowieka i Fionn zabrał ją do domu, gdzie wróciła do ludzkiej postaci.gdy tylko wkroczyła na jego ziemię.

Oboje pobrali się i Sadhbh wkrótce zaszła w ciążę, ale gdy Fionn był na polowaniu, Strach Doirich znalazł ją i podstępem zmusił do powrotu do dziczy jako jeleń. Urodziła syna w postaci małego płowego, Oisín, czyli "mały jeleń". Został on wielkim irlandzkim poetą i wojownikiem swojego plemienia, Fianna.

Koncepcja zmiany kształtu jest istotna w wierzeniach celtyckich, gdzie ludzie zmieniają się ze swojej humanoidalnej formy w inne zwierzę. Historia Fionna i Sadhbh jest potężną ikoną ukazującą potęgę jelenia i transformacji.

Cernunnos

Cernunnos i jeleń przedstawieni na kotle z Gundestrup

Jeleń jest symbolem celtyckiego boga Cernunnosa. jako boga bestii i dzikich miejsc, Cernunnos to "Rogaty".Jest pośrednikiem między ludzkością i naturą, zdolny do oswajania zarówno drapieżnika i ofiary.Cernunnos rządzi dziewiczej przyrody i dziewiczych lasów.Jest przypomnienie o nieobliczalności przyrody i przypadkowej, swobodnie rosnącej roślinności znalezionych w środowisku naturalnym.Był także bogiem pokoju, doprowadzając naturalnych wrogów do komunii ze sobą.

Słowo Cernunnos jest starożytnym gaelickim odniesieniem do "rogatego". Często pojawia się jako brodaty mężczyzna z porożem, czasami noszący torc, rodzaj metalowego naszyjnika. Niektóre przedstawienia pokazują go trzymającego ten torc, podczas gdy inne pokazują go noszącego go na szyi lub porożu.

Cernunnos był opiekunem i dostawcą, ponieważ przewodniczył życiu, tworzeniu i płodność Niektórzy uczeni twierdzą, że Cernunnos miał skomplikowane powiązania z dęby ponieważ dąb jest drzewem wybieranym przez jelenie do spiłowania poroża.

Cocidius

Cocidius (wymawiane jako ko-kiddius) było celtycko-brytyjskim bóstwem przedstawionym na Murze Hadriana, związanym z jeleniem. Jest on bogiem lasu i polowania, określanym jako drzewo olchowe. Najwyraźniej był ważnym bóstwem w swoich czasach, ponieważ zarówno okupujący miasto Rzymianie, jak i Celtowie czcili Cocidiusa. Często jest on pokazywany z włócznią i tarczą, co czyni go bogiem wojowników, myśliwych i żołnierzy.

W Yardhope znajdują się co najmniej 23 poświęcone mu ołtarze i dwie srebrne tablice. W kapliczce w Yardhope znajduje się wizerunek wojownika stojącego z lekko rozstawionymi stopami i wyciągniętymi rękami. W prawej ręce trzyma włócznię, a w lewej rewers małej, okrągłej tarczy. Wydaje się, że ma na sobie hełm lub dopasowaną czapkę naciągniętą nisko na brwi i jest zupełnie nagi, choć nieanatomicznie poprawne.

Chociaż figura ta nie ma wypisanego imienia, nie wiemy na pewno, czy jest to Cocidius. Jednak dwie srebrne tabliczki w Bewcastle, które wskazują na jego imię, pokazują go w tej samej pozycji z takim samym układem broni.

Płodne obrazy jeleni i ukochanych bogów

Wizerunki jeleni pojawiających się z lub bez bóstwa natury są na całym obszarze Europy. Gdziekolwiek rezydowała kultura celtycka, jeleń był punktem kulminacyjnym każdej grupy, plemienia i klanu. Te przedstawienia pokazują nie tylko szacunek dla polowania, ale także głęboką cześć dla natury.

• W duńskiej wiosce Gundestrup znajduje się ozdobny żelazny kociołek przedstawiający kilku bogów. Jeden z nich, uważany za Cernunnosa, siedzi ze skrzyżowanymi nogami między jeleniem a psem (lub dzikiem). Z jego głowy wyrastają poroża, a w prawej ręce trzyma torc, a w drugiej węża. Na innej części kociołka znajduje się wizerunek boga trzymającego w każdej ręce jelenia. Tomoże być Cernunnos, ale może być Cocidius.
• Burgundia była ośrodkiem kultu Cernunnosa i z tego obszaru pochodzi wiele wizerunków jeleni.
• Rzeźba z plemienia Aedui przedstawia boską parę, która przewodniczy królestwu zwierząt. Siedząc obok siebie, ich stopy spoczywają na dwóch jeleniach.
• W górskim sanktuarium w Le Donon można znaleźć kamienną rzeźbę przedstawiającą boga przyrody lub myśliwego. Ta męska postać ma na sobie zwierzęcą skórę z wiszącymi owocami, a jej ręce spoczywają na porożu stojącego obok jelenia.
• W Luksemburgu można znaleźć wizerunek jelenia z monetami wypływającymi z pyska.
• W Rhiems, rzeźbiona kamienna figura Cernunnosa z jeleniem i bykiem pijącym ze strumienia monet. Motyw monet oznacza związek jelenia z dobrobytem.

W skrócie

Jeleń jest starożytnym celtyckim bogiem - symbolem transformacji, magii i aktywności w świecie zewnętrznym. Poroże jest szczególną cechą, a wiele przedstawień odnosi się do tego, jak to zwierzę symbolizuje dobrobyt. Było to ważne stworzenie dla starożytnych Celtów i pojawia się w wielu mitach i wierzeniach.